مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان – طرح و اجرای صنعتی ساختمان‌ها

یکی از راه‌های توسعه صنعت ساختمان‌سازی، رويكرد جدی به اجرای صنعتی ساختمان‌ها است. صنعتی‌سازی به روش يا روش‌هایی كه ميزان استفاده از منابع انسانی، مواد اوليه و سرمايه را در راستای پاسخ‌دهی به نياز مسكن جامعه و بهره‌وری اقتصادی با به كارگيری فن‌آوری‌های نوين كه در یک ساختار منظم و مدولار، تشكيلات يافته و منسجم به طور كارا عمل كند گويند. اين امر از طريق فراهم آوردن شرايط فنی لازم با گسترش كارخانجات توليد صنعتی ساختمان، بالا بردن سطح دانش نيروی انسانی ماهر و به كارگيری فنون نوين و ابزار و امكانات اجرای ساختمان، ميسر است.

در كشور ما نيز، سهم صنعتی‌سازی ساختمان طی سال‌های اخير رو به افزايش بوده و ضرورت دارد كه ضوابط و مقررات منطبق با شرايط موجود در كشور برای هر یک از سيستم‌های صنعتی ساختمانی تدوين گردد. در همين راستا، در سال 1383 اولين ويرايش مبحث يازدهم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان اجرای صنعتی ساختمان‌ها تدوين و ابلاغ گرديد كه اختصاص به ساختمان‌های فولادی داشت.

در حال حاضر با گسترش سيستم‌های ساختمانی صنعتی در كشور و توسعه ساخت و ساز با فن‌آوری‌های نوين ساختمانی نياز به بازنگری جدی و تكميل مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان احساس گرديد. در ويرايش حاضر علاوه بر اصلاح نام مبحث به “طرح و اجرای صنعتی ساختمان”، ساختمان‌های بتنی نيز در كنار ساختمان‌های فولادی اضافه گرديد، كه در بر گيرنده ضوابط كليات، مصالح، نقشه‌ها و مدارک فنی، شالوده، ملاحظات معماری، ملاحظات طراحی، ملاحظات اجرایی و رواداری‌های هر یک از سيستم‌های سازه‌ای صنعتی ساختمان است.

در مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان تمركز اصلی بر روی اجرای صنعتی سيستم‌های سازه‌ای ساختمان‌های فولادی و بتنی است. مشخصات مصالح مصرفی در روش صنعتی‌سازی ساختمان‌ها با ضوابط مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان هماهنگی داشته و در بخش شالوده‌ها نيز با ضوابط مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان هماهنگ می‌باشد. در طراحی اجزاء فولادی گرم نورد شده از ضوابط مبحث دهم مقررات ملی ساختمان استفاده می‌شود، همچنين قطعات بتنی نيز مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان طراحی می‌گردند .

با اذعان به اين كه آنچه در مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان آمده لزوما به همه ضرورت‌ها و مباحث صنعتی‌سازی در ساختمان پرداخته نشده و به دليل گستردگی زياد اين سيستم‌ها، امكان درج همه آن‌ها مقدور نبوده لكن سعی شده سيستم‌های متداول صنعتی‌سازی در اين ويرايش مطرح و الزامات آن بيان شود. در بخش ساختمان‌های فولادی به ساختمان‌های فولادی با مقاطع گرم نورد شده و سيستم قاب فولادی سبك “LSF “پرداخته شده است و در بخش ساختمان‌های بتنی، به ساختمان‌های بتنی پيش ساخته، سيستم ديوار سازه‌ای بتن مسلح با قالب‌های عايق ماندگار “ICF ، “سيستم پانل‌های پيش ساخته سبك سه بعدی “3D “و سيستم قالب تونلی پرداخته شده است.

علاوه بر سيستم‌های ياد شده، سيستم‌هايی نوين ديگری نيز شامل سيستم‌های تركيبي، ساختمانی و سازه‌ای مطرح است كه به دليل عدم فراگيری آن‌ها در كشور، از تدوين مقررات برای آن‌ها در اين ويرايش خودداری گرديده، لكن برای اين گونه سيستم‌ها توصيه می‌شود به آخرين نشريه فناوری‌های نوين ساختمان از انتشارات مركز تحقيقات ساختمان و مسكن مراجعه شود.