مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان – پدافند غیر عامل

در اجرای فرمايشات و منويات مقام معظم رهبری در تأكيد بر لزوم اهتمام دولت به مسأله پدافند غيرعامل و ارائه تدابير كارساز در اين باب و عملی نمودن آن‌ها، همچنين تأكيد معظم له بر داشتن طرح پدافند غيرعامل برای كليه پروژه‌ها و تأسيسات كشور و نيز در اجرای ماده 33 قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان، وزارت راه و شهرسازی برای اولين بار اقدام به تشكيل كميته تخصصی مبحث بيست و يكم مقررات ملی ساختمان به منظور تدوين مبحث 21 مقررات ملی ساختمان با عنوان «پدافند غيرعامل» نمود.

مبحث بيست و یکم مقررات ملی ساختمان شامل اصول و قواعدی است كه در صورت به كارگيری آن‌ها می‌توان به اهداف پدافند غيرعامل از قبيل افزايش بازدارندگی، كاهش آسيب‌پذيری، ارتقاء پايداری ملی، تداوم فعاليت‌های ضروری و تسهيل مديريت بحران نايل گرديد. در مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان كه همانند ساير مباحث مقررات ملی ساختمان در سراسر كشور لازم‌الاجرا می‌باشد ضمن ارائه تعريف و مفهوم پدافند غيرعامل به ارائه دامنه كاربرد مبحث و همچنين به كاركرد پدافند غيرعامل در معماری، سازه و تاسيسات برقی و مكانيكی نيز پرداخته شده است. در اين مقررات، ساختمان‌ها بر مبنای نوع كاربری آن، تعداد ساكنين يا شاغلان درون ساختمان، ارزش ساختمان و … به پنج گروه اهميتی با درجه اهميت ويژه (1)، بسيار زياد (2)، زياد (3)، متوسط (4) و كم ( 5) طبقه‌بندی شده‌اند كه مقررات ارائه شده در اولين ويرايش مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان در حال حاضر صرفاً در خصوص ساختمان‌های گروه اهميتی 2 ،3 و 4 ارائه گرديده است.

در فصول مربوط به الزامات پدافند غيرعامل در طراحی سازه به مشخصه‌های مكانیکی و دينامیکی مصالح مقاوم در برابر انفجار و سيستم‌های سازه‌ای مقاوم در برابر انفجار پرداخته شده است. در تعيين بارهای انفجاری به منظور طراحی سازه‌های مقاوم در برابر انفجار ضوابط مندرج در مبحث ششم مقررات ملی ساختمان (بارهای وارد بر ساختمان) ملاک عمل می‌باشد. همچنين در خصوص ضوابط اختصاصی طراحی سازه‌های بتن آرمه و فولادی به مباحث نهم و دهم مقررات ملی ساختمان ارجاع گرديده است.