مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان – آسانسورها و پلکان‌برقی

احداث ساختمان‌های بلند مرتبه و برج‌ها در كلان شهرها، افزايش ميانگين سنی افراد جامعه و نياز جمعيت ميانسال و كهنسال كشور به استفاده از سامانه‌های مكانيزه حمل و نقل داخل ساختمان، لزوم تعبيه سامانه‌هایی چون آسانسور و پله‌برقی را بيش از پيش روشن ساخته است. به منظور طراحی، اجرا و بهره‌برداری صحيح و قانونمند اين تجهيزات لازم است ضوابط مشخصی در اين خصوص توسط نهادهای ذيصلاح تدوين و ابلاغ گردد.

اين ضوابط علاوه بر جامعيت بايد به اندازه كافي شفاف و بدون ابهام بوده و ضمانت اجرایی لازم را داشته باشد. از اين رو مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان برای اولين بار در سال 80 با عنوان آسانسورها و پله‌های برقی توسط دفتر امور مقررات ملی ساختمان وزارت مسكن و شهرسازی (سابق) تدوين گرديد و در سال 87 نيز مورد بازنگری قرار گرفت. پيشرفت چشمگير صنعت آسانسور در دنيا در دو دهه اخير و به تبع آن تغييرات به وجود آمده در استانداردهای بين المللی از یک سو و از سوی ديگر تجربيات 15 ساله اجرای ضوابط مربوط به مبحث آسانسور در كشور، لزوم بازخوانی و ارزيابی مجدد ضوابط موجود در مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان را بيش از پيش روشن می‌نمود. بدين منظور ويرايش پيش رو به عنوان دومين بازنگری مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان، در سال 1392 با هدف رفع ابهامات موجود در ويرايش قبلی و به روزرسانی ضوابط مطابق با استانداردهای معتبر بين‌المللی مورد ارزيابی قرار گرفت.

مهم‌ترين مباحث بازنگری شده توسط كميته تخصصی مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان به شرح زير هستند:

• بازبينی ساختار كلی مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان و بهبود آن شامل حذف مطالب با جنبه آموزشی و غير ضابطه‌ای، ادغام مطالب مربوط به پلكان‌برقی با پياده‌رو متحرک و رفع اشكالات ويرايشی مبحث،
• ساده‌سازي مفاهيم و ضوابط متن مبحث تا حد امكان
• گسترش حوزه كاربرد و ساده سازی ضوابط و مقررات
• تكميل بخش مربوط به آزمايش و تحويل‌گيری آسانسور و پلكان‌برقی
• تكميل بخش مربوط به آسانسورهای هيدرولیکی
• هماهنگ‌سازی ضوابط و مقررات اين مبحث با ساير مباحث مقررات ملی ساختمان
• خارج نمودن مطالب از جنبه توصيه‌ای به حالت ضابطه‌ای
• كاهش حداكثر ارتفاع مجاز برای احداث ساختمان بدون آسانسور
• تعيين متولی پاسخگو در صورت بروز هر گونه مشكل يا حادثه در هر یک از مراحل طراحی، اجرا و بهره‌برداری از آسانسور جهت جلوگيری از بروز هر گونه ابهام و منازعه در مواقع بروز حادثه
• تطابق و به روزرسانی مطالب و ضوابط مبحث با آخرين ضوابط سازمان ملی استاندارد ايران (ISIRI) و استانداردهايی معتبر بين‌المللی
• تدوين و تكميل الزامات مدارک فنی آسانسور و پلكان‌برقی شامل دستورالعمل ايمنی، دستورالعمل بهره‌برداری، گواهی‌های بازرسی، تاييديه‌های فنی، نقشه‌های اجرایی، پلاک و مشخصات سازنده و الزام به تحويل آن به مسئولين ساختمان
• بازنگری، اصلاح و تدقيق تصاوير، نمودارها و جداول،
• دريافت، ارزيابي و اعمال نظرات اصلاحی و ابهامات رسيده به دفتر مقررات ملی ساختمان از طرف كارشناسان و متخصصين صنعت ساختمان و آسانسور از زمان انتشار نسخه اوليه مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان.