تاسیسات مکانیکی ساختمان؛ صرفهجویی در مصرف انرژی


تاسیسات مکانیکی ساختمانها؛ ضوابط اجباری در صرفهجویی مصرف انرژی
تاسیسات مکانیکی ساختمان
علاوه بر رعایت الزامات مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان، باید الزامات مندرج در این بخـش نیز، برای صرفهجویی در مصرف انرژی در تاسیسات مکانیکی ساختمان، در تمامی ساختمانها رعایت شود.
تفکیک سیستمهای گرمکننده و سردکننده فضاهای با نحوه بهرهبرداری متفاوت
درصورتیکه از قسمتی از فضاهای ساختمانی غیرمسکونی با بهرهبـرداری منقطع، بـهصـورت مداوم استفاده شود، باید سیستمهای گـرمکننـده و سـردکننـده این فضاها از سیستم مرکزی تفکیک و بهصورت مستقل در نظر گرفته شود.
عایقکاری حرارتی
عایقکاری حرارتی تمامی لولهها و مخازن آب گرم و سرد و لولههای حاوی مبرد در تاسیسات مکانیکی ساختمان باید با اسـتفاده از عایقهای حرارتی دارای مهر استاندارد و یا گواهینامه فنی معتبر، عایقکاری شوند.

عایقکاری حرارتی لوله و مخزن
الف) مقاومت حرارتی تمام لولهها و مخازن مورد استفاده در سیستمهای سرمایی و گرمایی باید در هماهنگی با مقادیر تعیینشده در مبحث 14 مقررات ملی باشد.
بـرای تضــمین حـداقل ضــخامت مفیـد عــایق حرارتـی، اســتفاده از عـایقهــای حرارتــی پیشساخته توصیه میشود.
در صورت استفاده از عایقهای حرارتی انعطافپذیر در تاسیسات مکانیکی ساختمان، ﻻزم است محصـوﻻت مـورد اسـتفاده استاندارد و منطبق با روش نصب در نظر گرفتهشده باشند. علاوه بر این، در زمـان نصـب، باید از فشرده کردن عایق و کاهش مقاومت حرارتی اسمی آن اجتنـاب شـود، و در زمـان تحویل کار از نصاب عایق حرارتی، ﻻزم است با انجام اندازهگیـریهـا و سـونداژهای کـافی (حداقل یک عدد برای هر 10 متر طول لوله) اطمینان حاصل گـردد کـه ضـخامت عـایق حرارتی نصبشده دور لوله برابر با ضخامت در نظر گرفتهشده در طراحی است.
ب) در سیستمهای آب گرم مصرفی، تمام لولههای رفت و برگشت باید مطابق با مقدار مشخص شده در مبحث 16 مقررات ملی ساختمان عایقکاری حرارتی گردد.
پ) در صورت عبور لولههای آب سرد یا مبرد از محیطهای گرم، و وجود خطـر گـرمشـدن آب سرد یا مبرد، ﻻزم است عایقکاری حرارتی این بخش از مدار با عایق حرارتـی بـا مقاومـت حرارتی کافی صورت گیرد، تا خطر میعان سطحی بر روی عایق مرتفع گردد.
ت) مقاومت حرارتی مخزنها در سیستمهای سرمایی و گرمـایی بایـد بـیش از مقاومـتهـای تعیینشده برای باﻻترین قطر لولههای مرتبط با مخزن در شرایط مشابه باشد.
عایقکاری حرارتی کانال
مقاومت حرارتی تمام کانالهای واقع در فضای داخلی، خارجی و کنترلنشده در تاسیسات مکانیکی ساختمان باید در همـاهنگی بـا مقادیر تعیینشده در مبحث 14 مقررات ملی باشد.
تبصره: در مورد کانالهای کولر آبی، ﻻزم است تنها قسمتهایی از کانالها، که در تماس بـا فضـای خارجی هستند، عایقکاری حرارتی شوند.


حداقل بازدهی تجهیزات
الف) تجهیزات تأمین نیازهای سرمایی و گرمایی، تهویه و آب گـرم مصـرفی در تاسیسات مکانیکی ساختمان بایـد دارای برچسـب انرژی با حداقل رده انرژی طبق جدول 19-4-5 و جدول 19-4-6 باشند.
ب) راندمان تجهیزاتی که برای آنها برچسب انرژی در نظر گرفته نشدهاست، باید توسط نهادهـای دارای صلاحیت قانونی صحهگذاری شود و از مقـادیر درج شـده در جـدول 19-4-7 بیشـتر باشد.



شرایط طرح داخل
الف) برای محاسبه بارهای حداکثر گرمایی و سـرمایی تاسیسات مکانیکی سـاختمان، بایـد دمـای حـداکثر 22 درجـه سلسیوس برای محاسبه بار گرمایی (اوقات سرد سال)، و دمای حداقل 24 درجـه سلسـیوس برای محاسبه بار سرمایی (اوقات گرم سال) در نظر گرفته شود.
ب) در صورتی کـه بـرای فضاهای بـا کـاربری و شرایط خاص، نظیـر سـردخانه، تـأمین دماهـای متفاوتی مورد نیاز باشد، طراح باید مستندات ﻻزم برای تغییر شـرایط طـرح داخـل را ارائـه نماید.
تامین هوای تازه
الف) حداکثر میزان هوای تازه تهویه مکانیکی نباید از 120 درصـد حـداقل میزان تعیـینشـده در مبحث 14 مقررات ملی ساختمان بیشتر باشد.
ب) درصورتی که از سیستمهای بازیافت انرژی از هوای خروجی استفاده شود، امکان افزایش میزان تهویه وجود دارد، ولی در هر صورت، میزان انرژی مصرفی برای تهویـه و تـأمین هـوای تـازه نباید از انرژی مصرفی در حالت بدون سیستم بازیافت تعیین شده در بند الف بیشتر باشد.
پ) در اوقات گذر فصلی، که سیستمهای گرمـایی و سـرمایی خـاموش هسـتند، محـدودیتی بـرای میزان هوای تازه وجود ندارد.

سامانههای کنترل و برنامهریزی
الف) هر پایانه سیستم گرمکننده و یا سردکننده تاسیسات مکانیکی ساختمان، نظیر رادیاتور، فن کویـل، مـدار گـرمکننـده و یـا سردکننده کف یا سقف، باید مجهز به یک سیستم کنترل ترموستاتیک باشد.
ب) هر سیستم هوارسانی سردکننده و یا گرمکننده تمامهوا باید مجهز به سیسـتم کنتـرل دمـای هوای داخل باشد.
پ) هر نوع سیستم گرمکننده و یا سردکننده غیر مرکزی و مـستقل، مانند بخاری گـازی، بخـاری برقی، کولر آبی و کولر گازی بایـد مجهز به سیستم کنترل دمای هوای اتاق باشد.
ت) تجهیزات رطوبتزنی، که به منظور کنترل رطوبت نسبی هوای داخل نصب مـیشـوند، بایـد بـه سیستم کنترل رطوبت هوای داخل ساختمان مجهز باشند.
ث) تجهیزات تأمین کننده آبسرد و آبگرم سیستمهای سردکننده و گرمکننده آبـی بایـد مجهـز به سیستمهای کنترل دمای آب رفت مدارهای سردکننده و گرمکننده باشند.
ج) تجهیزات سیستم تأمین آبگرم مصرفی تاسیسات مکانیکی ساختمان بایـد بــه سیــستم کنتــرل دمــای مسـتقل مجهـز باشنـــد. طراحـــی سیستم آبگرم مصرفی باید بــر اســاس ضوابط مباحــث 14 و 16 مقررات ملی ساختمان انجام شود. دمـای آبگرم مصرفی نباید بیش از 60 درجه سلسیوس باشد.
چ) مدار برگشت آبگرم مصرفی باید مجهز به سیستمی باشد که کارکرد پمـپ برگشـت آبگـرم مصرفی را، بر اساس دمای آب برگشتی، کنترل کند.
ح) سیستمهای مکانیکی تهویه و تأمین هوای تازه باید به کلید روشــن-خاموش مجهـز باشـند، تا امکان خـاموش کردن آنها، در مواقع عدم حضور ساکنین، بهرهبرداران و عوامل آﻻیندهکننـده هوای داخل ساختمان، که نیـازی به تأمین هـوای تـازه نیـست، فراهم شود.
در صورتی که برای این منظور سامانه کنترلـی در نظـر گرفتـه شـده باشـد، نیـازی بـه کلیـد روشن-خاموش نخواهد بود.
خ) سیستمهای تخلیه هـوا از سـاختمان بایـد به کلید روشــن-خاموش تجهیز شوند، تا در شرایط غیرکاری ساختمان و هنگامی که نیـازی به تخلیه هوا نیست خـاموش شوند، مگر آن که مجهـز به سامانه کنترل خودکار باشند.
د) در ساختمانهای با کاربری عمومی، روشوییها باید دارای شیرهای قطعکن اتوماتیک فنـری یـا شیرهای دارای چشم الکترونیکی یا نظایر آن باشند.
ذ) برای همه ساختمانهای عمومی گروه 1 و 2 از نظر میـزان صـرفهجـویی در مصـرف انـرژی، بـا سیستم گرمایی و سـرمایی مرکـزی، در نظر گرفتن سیستم کنتـرل و برنامـهریـزی روزانـه و هفتگی کارکرد تجهیزات مرکزی الزامی است.
سامانههای پایش عملکرد
الف) در ساختمانهای عمومی گروه 1 و 2 از نظر میزان صرفهجویی در مصرف انرژی تاسیسات مکانیکی ساختمان، که سیسـتم گرمایی و سرمایی مرکزی دارند، ﻻزم است برای هر یـک از واحـدها یـا بخـشهـای مسـتقل ساختمان، سامانههای اندازهگیری مصرف انرژی نصب گردد، تا اثر تدابیر به کار بردهشده، برای کاهش مصرف انرژی در هر واحد یا هر بخش مسـتقل سـاختمان، جداگانـه محاسـبه و عایـد همان واحد یا بخش ساختمان گردد.
ب) در واحدها یا بخشهای مستقل ساختمان، که آبگرم مصرفی آنها با یـک سیسـتم مشـترک تأمین میشود، ﻻزم است که تدابیر ﻻزم جهت تفکیک مصارف آبگرم مصـرفی بـه کـار بـرده شود، تا اثر تدابیر به کار بردهشده برای کاهش مصرف و صرفهجویی هر واحد یا بخش مسـتقل ساختمان به صورت جداگانه محاسبه و عاید همان واحد یا بخش گردد.

استخر آبگرم
در استخرهای واقع در هوای آزاد، در صورت اسـتفاده از آبگرم، استفاده از پوشــش مناسـب، کـه تبادل حرارت آب را محدود و از تبخیر آن جلوگیری کند، الزامـی اسـت. این پوشش باید مقاومـت حرارتی بیش از [m2.K/W] 0/5 و گسیلندگی سطح در تماس با هوای کمتر از 0/2 داشته باشد.
علاوه بر این، ﻻزم است در این نوع استخرها تمهیدات ﻻزم در نظر گرفته شود تا آب اسـتخر از 28 درجه سلسیوس بیشتر نشود.
یادآوری: جکوزیها و استخرهای درمانی از این امر مستثنی هستند.
انتخاب و نصب تجهیزات مناسب
الف) ﻻزم است با در نظر گرفتن شیرهای باﻻنس و دیگر امکانات مورد نیـاز در تاسیسات مکانیکی ساختمان، امکـان متعـادل کردن هیدرولیکی ادواری مدارهای توزیع سیستمهای گرمایی و سرمایی فراهم گردد.
ب) نصب یک سیستم سایهاندازی مناسب برای کولر آبی و کندانسور هواخنک الزامیست.
پ) برای اختلاط آب گرم و سرد در آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام، باید از شیرهای مخلـوط اهرمی استفاده شود.

کتاب مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان (صرفه جویی در مصرف انرژی)

کتاب راهنمای مبحث نوزدهم جلد اول (صرفه جویی در مصرف انرژی)

کتاب راهکارهای صرفه جویی در مصرف انرژی با اینورترهای LS
فروشنده : آزمون تاپ
کتاب دانشنامهی بهینهسازی مصرف انرژی
فروشنده : آزمون تاپ
کتاب محاسبات سرانگشتی و سریع ساختمان (جلد اول)
فروشنده : آزمون تاپ
کتاب موضوعی ASHRAE: سرمایش و گرمایش ساختمان (کتاب 1)
فروشنده : آزمون تاپ
کتاب موضوعی ASHRAE: تهویه مطبوع و توزیع هوا (کتاب 2)
فروشنده : آزمون تاپ