سوالات متداول درباره آزمون کارشناسی رسمی دادگستری


هرآنچه که باید درباره کارشناسی رسمی دادگستری و آزمونهای آن بدانیم
1- کارشناس کیست؟
کارشناس در لغت به معنای دانای کار، دانشمند، خبره، متخصص و در اصطلاح به شخصی گفته میشود که دارای تخصصی در علم یا فنی باشد.
2- چند نوع کارشناس داریم؟
بطور کلی کارشناسان به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
1- کارشناسان رسمی: کارشناسان رسمی، افرادی هستند که بر اثر تحصیلات دانشگاهی و یا بر اثر تجربه کاری طی سالیان طولانی در حرفه و فن معینی صاحب تخصص و خبرگی شده باشند و همچنین این خبرویّت ایشان، به تایید مرجع رسمی و قانونی کشور رسیده و در رشته مربوطه نیز پروانه کارشناسی معتبر اخذ کرده باشد.
در حال حاضر در کشور برای 85 رشته و تخصص، پروانه کارشناس رسمی معین شده است.
2-کارشناسان غیر رسمی: به افرادی میگویند که با داشتن تخصص و آگاهی لازم در رشتهای ویژه، پروانه کارشناسی رسمی نداشته باشند.
3- منظور از کارشناس رسمی دادگستری چیست؟
رسمی در لغت به معنای قانونی، مقرراتی و یا تشریفاتی میباشد.
دادگستری به مجموعه یک حوزه قضایی شهر یا شهرستان است که در اصطلاح عام به آن دادگاه میگویند.
کارشناسان رسمی دادگستری، کارشناسانی هستند که ضمن اخذ پروانه کارشناسی رسمی مربوطه، معتمد مراجع قضایی بوده و آنها را در حل و فصل دعاوی یاری میکنند.
4- هدف از بکارگیری کارشناس رسمی دادگستری چیست؟
مراجع قضایی برای حل و فصل دعاوی در مواردی که تشخیص امری به دلیل فنی و تخصصی بودن، احتیاج به جلب نظر اهل فن و خبره در آن موضوع را دارد یا به درخواست طرفین دعوا یا به تشخیص خود، موضوع را برای اعلام نظر به کارشناس رسمی ارجاع میدهد.
در واقع کارشناس رسمی به عنوان بازوی فنی و تخصصی قاضی نظر فنی و تخصصی خود را دارد و موارد فنی و تخصصی مورد ابهام قاضی را کشف و رفع می نماید.
5- مراجع صدور پروانه های کارشناسی رسمی دادگستری در کشور کدامند؟
بطور کلی تشکلهای صدور پروانه کارشناسی رسمی دادگستری کشور عبارتند از:
1- کانون کارشناسان رسمی دادگستری:
سابقه تشکیل کانون کارشناسان رسمی دادگستری بر می گردد به خرداد سال 1290 که ورود اصطلاح اهل خبره در قانون موقتی محاکمات جزایی پس از مشروطه انجام شد.
در حال حاضر آخرین بازنگری و تصویب قانون کارشناسان رسمی و آیین نامه اجرایی آن مربوط به فروردین سال 1381 می باشد.
2- مرکز مشاوران و کارشناسان رسمی دادگستری قوه قضائیه:
در خصوص سابقه تشکیل این مرکز باید گفت که با توجه به افزایش تعداد پروندههای حوزه قضایی و همچنین پیچیدگیهای روزافزون پروندهها، با تصویب قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سال 1379، مطابق با ماده 187 مجلس شورای اسلامی این قانون به قوه قضائیه اجازه داده شد تا به منظور اعمال حمایتهای لازم حقوقی و تسهیل دستیابی مردم به خدمات قضایی و حفظ حقوق عامه نسبت به تائید صلاحیت مشاوران حقوقی و کارشناسان رسمی دادگستری اقدام نماید.
در اصطلاح عمومی به جهت تمایز کارشناس کانون با کارشناس مرکز قوه قضائیه به کارشناس قوه قضائیه، کارشناس ماده 187 نیز گفته می شود.


6- آیا کارشناس ماده 27 نظام مهندسی نیز کارشناس رسمی دادگستری محسوب می شوند؟
مطابق با ماده 27 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال 1374، وزارتخانهها، موسسات دولتی، نهادها، نیروهای نظامی و انتظامی، شرکتهای دولتی و شهرداریها میتوانند در ارجاع امور کارشناسی با رعایت آئین نامه خاص خود، به جای کارشناسان رسمی دادگستری از مهندسان دارای پروانه اشتغال که به وسیله سازمان استان معرفی میشوند، استفاده نمایند.
لذا یادآور میشود که کارشناس ماده 27، کارشناس رسمی دادگستری نبوده و فقط به اعتبار قانون میتواند برحسب درخواست به دستگاههای اجرایی (و نه محاکم قضایی) متناسب با تخصص پروانه اشتغال خود، خدمات مهندسی ارائه بدهد.
از اینرو کارشناس ماده 27 نظام مهندسی با کارشناسی رسمی دادگستری، هم در صلاحیت و هم در حدود ارجاعات، متفاوت ميباشد.
7- آیا کارشناسان رسمی دادگستری کانون و مرکز قوه قضائیه با هم تفاوتی دارند؟
هرکدام از کارشناسان رسمی دادگستری که دارای پروانه فعالیت در رشتههای تخصصی دارند، فارغ از اینکه مرجع صدور پروانه آنها کانون کارشناسان رسمی دادگستری و یا مرکز امور مشاوران، وکلا و کارشناسان رسمی قوه قضائیه بوده است، عنوان کارشناس رسمی دادگستری داشته و هیچگونه تفاوتی در صلاحیتها، حوزه فعالیت و مسئولیتها باهم ندارند و از نظر قانون این دو نهاد کاملاً باهم برابرند.
8- اخذ پروانه کارشناسی رسمی در کدام یک از تشکلهای کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه معتبرتر است؟
با توجه به قدمت نهاد کانون کارشناسان رسمی دادگستری، این تشکل تا سالهای اولیه تشکیل مرکز کارشناسان قوه قضائیه (تا سال 1395) در میان کارشناسان قدیمی و ارجاع دهندگان امر کارشناسی فوق العاده معتبرتر بود اما در سالهای اخیر به علت اقدامات گسترده قوه قضائیه در سازماندهی مرکز و جذب پرشمار کارشناس، در حال حاضر کارشناسان قوه قضائیه هم به لحاظ عِده و هم به لحاظ اعتبار هم تراز کانون قرار گرفته است. ضمن اینکه در این سالهای اخیر زمزمه های ادغام این دو تشکل نیز بسیار قوت گرفته است.
9- مراجع ارجاع کار کارشناسی شامل کدام مراکز و شخصیتهای حقیقی و حقوقی می باشد؟
به طور کلی ارجاع امر کارشناسی از طریق دو حوزه زیر صورت میپذیرد:
1- دادگاهها و مراجع حل اختلاف (دادسراها و مجتمع های قضایی)
2- مراکز اقتصادی از قبیل بانک ها، شرکت ها و…
10-مراجع ارجاع کار کارشناسی عبارتند از:
شورای حل اختلاف (در محدوده و حوزه اختیارات و تأمین دلیل)
دادگاه ها و واحدهای قضائی (صدور قرار کارشناسی)
مراکز انتظامی (تأئید، تشخیص مقدماتی، تضییع حقوق، خسارت)
دادگاههای تجدیدنظر (صدور قرار کارشناسی)
سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (درخواست ثبت شرایط و ارزیابی)
سازمان بازرسی کل کشور (درخصوص رسیدگی به شکایات واصله و کنترل ضوابط و قوانین)
امور ورشکستگان (تعیین ارزش اقلام و مانده دارائی ها، مطالبات، بدهیها)
سازمانهای وابسته به تشکیلات قضائی و انتظامی از جمله تعزیرات، اجرای احکام و غیره
مراکز دولتی، وزارتخانهها، سازمانها (در امر تشخیص حقوق، حدود، رفع اختلافات با پیمانکاران، مشاوران خرید و فروش، مزایده و ..)
بخشهای خصوصی، شرکتهای عامالمنفعه، تعیین و تشخیص حقوق مربوطه
اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین ارزش اقلام و دارائیها
11- سیستم ارجاع کار کارشناسی چگونه می باشد؟
سیستم ارجاع کار به کارشناسان به دو صورت وجود دارد. یا قاضی به صورت مستقیم با توجه به کتابچه ای که از کلیه کارشناسان در اختیار دارد کار را ارجاع می دهد و یا خود کارشناس از طریق روابطی که دارد پروژه را بدست می آورد.
لازم به ذکر است که در حال حاضر هم کانون کارشناسان و هم مرکز قوه قضائیه در حال طراحی و پیاده سازی یک سیستم ارجاع کار عادلانه هستند.
12- آیا کارشناسی رسمی دادگستری به عنوان یک شغل محسوب می شود؟
کارشناسی رسمی بیشتر از آن که بعنوان یک شغل مطرح باشد، یک شأن حرفهای است که یک فرد متخصص و دارای مدرک حداقل کارشناسی با گذراندن فرآیند کسب تجربه، آزمون و کارآموزی، از آن برخوردار شده و براساس مقررات و ضوابط مدون و ابلاغی، در موارد تخصصی و در حد صلاحیت تعیین شده، نسبت به اظهارنظر کارشناسی میپردازد.
امر کارشناسی رسمی همچون کارهای نظام مهندسی یک فعالیت پروژه ای و موقت بوده و کارشناس مربوطه در ازای به سرانجام رسانیدن آن مطابق با تعرفه مصوب، حق الزحمهای دریافت می کند. از اینرو انجام کار کارشناسی منوط به ارجاع پرونده خواهد بود.
13- اخذ پروانه کارشناسی رسمی به غیر کسب درآمد کارشناسی پرونده های ارجاعی، چه کارکرد و مزیتهای دیگری می تواند داشته باشد؟
داشتن پروانه کارشناسی رسمی در میان مهندسین و صاحبان صنایع و حِرّف از اعتبار ویژه و بالایی برخوردار بوده و علاوه بر امکان کسب درآمد به لحاظ ارجاع پرونده های کارشناسی، خود یک رزومه قوی برای مهندس مربوطه خواهد بود. بسیاری از کارشناسان رسمی به اعتبار این پروانه در اخذ پروژه های پیمانکاری پیشرو بوده و بسیاری نیز به عنوان مشاور در بسیاری از شرکت ها و صنایع ارائه خدمت می دهند.
14- کدام یک از رشتههای کارشناسی رسمی دادگستری بیشترین تقاضا را در میان داوطلبین دارد؟
در حال حاضر برای 85 رشته و تخصص، کارشناس رسمی معین شده و بیشترین شرکت کنندگان در آزمون کارشناس رسمیدادگستری98 کانون به ترتیب عبارت بوده اند از:
۱- راه و ساختمان
۲- حسابداری و حسابرسی
۳- برق، ماشین و تاسیسات کارخانجات
۴- تاسیسات ساختمان
۵- الکترونیک و مخابرات
۶- کامپیوتر و فناوری اطلاعات
۷- معماری داخلی و تزئینات
۸- مهندسی آب
15- شرایط اصلی شرکت در آزمون کارشناسی رسمی چیست؟
از مهمترین شرایط شرکت در آزمون کارشناسی رسمی داگستری مدرک کارشناسی (مهندسی) مرتبط با رشته آزمون و داشتن حداقل 5 سال سابقه کاری مرتبط می باشد.
عزیزان داوطلب برای آشنایی با شرایط عمومی و اختصاصی شرکت در آزمون کارشناسی رسمی می توانند به دفترچه ثبت نام مراجعه نمایند
16- آیا جهت شرکت در آزمون کارشناسی رسمی لزومی به داشتن سابقه کاری بیمهای می باشد یا نه؟
بطور کلی جهت شرکت در آزمون نیازی به داشتن سابقه بیمه جهت احراز سابقه کاری مربوطه نمی باشد (البته در برخی گزارشها از قبول شدگان، سابقه بیمه طلب شده است) اما لازم است تا داوطلب اسناد قابل احرازی را در خصوص سوابق و تجارب کاری خود ارائه بدهد. ضمن اینکه کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه جهت صحه گذاری سوابق کاری ابرازی رویه های مصاحبه، استعلام، تحقیقات و… را خواهند داشت.
17- کدام یک از رشتههای تحصیلی مهندسی مجاز به انتخاب رشتههای کارشناسی رسمی کارخانجات و تاسیسات ساختمانی می باشند؟
بطور کلی تمامی گرایشهای مهندسی برق و مکانیک مجاز به انتخاب هر دو رشته کارخانجات و تاسیسات می باشند.
گرایش های تکنولوژی صنعتی، تولید صنعتی و برنامه ریزی و تحلیل سیستم ها از مهندسی صنایع، مجاز به انتخاب رشته کارخانجات می باشند.
تمامی رشته های با پیشوند تکنولوژی و یا فنآوری چنانچه از گرایشهای مهندسی برق و یا مکانیک باشند در انتخاب هر دو رشته مجاز هستند.
باتوجه به تنوع عناوین رشته های تحصیلی و همچنین تغییر تصمیمات برگزار کنندگان آزمونها در تعیین رشته های مجاز، لازم است تا داوطلبین عزیز برای اطلاع دقیقتر به دفترچه آزمون مربوطه رجوع نمایند.
18- کدام یک از رشتههای کارشناسی رسمی کارخانجات و یا تاسیسات ساختمانی را انتخاب بکنم؟
انتخاب رشته کارشناسی رسمی به شاخصهای مختلفی از جمله داشتن 5 سال سابقه کاری مرتبط، شهر انتخابی آزمون، علاقمندی حوزه کاری داوطلب، رقابت و درصد قبولی بالاتر و… بستگی دارد.
بطور کلی سوابق کاری مربوط به طراحی، نظارت و غیر اجرایی برای رشته تاسیسات ساختمانی مناسبتر و سوابق کاری اجرایی و پیمان کاری، کارگاهی و تولید و عملیاتی نیز برای رشته کارخانجات مناسبت می باشد.
شهرهای صنعتی و یا مناطق صنعتی از شهرهای بزرگ مناسب رشته کارخانجات و شهرهای مسکونی اداری نیز به لحاظ ارجاع کار، مناسب رشته های تاسیسات ساختمانی می باشد.
علاقمندی داوطلب به هر یک موضوعات رشتههای می تواند انگیزه بالایی جهت آمادگی و قبولی در آزمون مربوطه را به همراه داشته باشد.
رشته های کارخانجات به لحاظ تعداد داوطلبن بیشتر نسبت به رشته کارخانجات (نزدیک به 100%)، رقابتی تر هستند.
موضوعات و سرفصلهای رشته کارخانجات جهت مطالعه آمادگی در آزمون، به مراتب بیشتر از موضوعات و سرفصلهای رشته تاسیسات ساختمانی می باشد.
19- انتخاب و اخذ پروانه در کدام یک از رشتههای کارشناسی رسمی، ارجاع کار و درآمد بهتر و بیشتری دارند؟
بطور کلی در خصوص رشتههای کارخانجات و تاسیسات ساختمانی باید گفت که ارجاع کار کارخانجات در شهرهای صنعتی بیشتر و همینطور ارجاع کار تاسیسات ساختمانی هم در شهرهای اداری مسکونی (غیرصنعتی) بیشتر می باشد.
در مجموع می توان گفت که به لحاظ تعداد ارجاع کار تاسیسات بیشتر از ارجاع کار کارخانجات است ولی از طرف دیگر تعرفه کارشناسی پرونده های رشته کارخانجات از رشته تاسیسات ساختمانی بیشتر می باشد.
20- نمره قبولی در آزمونهای کتبی کارشناسی رسمی در چه ترازی می باشد؟
حداقل نمره قبولی و پذیرش در آزمون کارشناسی رسمی دادگستری بسته به رشته مورد آزمون، تعداد شرکت کنندگان، تعداد ظرفیت پذیرش، سطح دشواری سوالات (رویکرد متغیر طراحان سوالات)، میزان آمادگی داوطلبین و همچنین استان و منطقه آزمون بسیار متفاوت بوده و در هر استان و شهری، تراز قبولی با شهر و استان دیگر متفاوت می باشد.
بطور کلی در شهرهای بسیار بزرگ مانند تهران و همچنین شهرهای صنعتی (مانند قزوین) به علت تعداد شرکت کنندگان بالا و همچنین آمادگی بالاتر داوطلبین آن سطح نمرات قبولی بالاتر از سایر شهرها می باشد.
بطور مثال در تهران عموما نمرات قبولی بالاتر از 65 می باشد حال آنکه در برخی از شهرها و همان رشتهها، نمرات قبولی 40 از 100 هم گزارش شده است.
نکته: با توجه به توضیحات بالا به داوطلبین عزیز توصیه می شود در انتخاب منابع آمادگی و نحوه مطالعه آنها حتما دقت و وسواس لازم را داشته و از مشورت با مطلعین این حوزه غقلت نداشته باشند.

پکیج کتاب های آزمون کارشناسی رسمی تاسیسات و کارخانجات مهندس محمد حق مدد میلانی
فروشنده : آزمون تاپ
کتاب درسنامه آزمون کارشناسی رسمی رشته تاسیسات ساختمانی و کارخانجات
فروشنده : آزمون تاپ
کتاب دایره المعارف آزمون های کارشناس رسمی تاسیسات و کارخانجات
فروشنده : آزمون تاپ21- آیا می شود در دو رشته و یا هر دو تشکل کانون کارشناسان و قوه قضائیه پروانه کارشناسی رسمی اخذ کرد؟
هریک از مهندسین و داوطبین تنها میتوانند در یک رشته کارشناسی و تنها در یک تشکل (کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه)، پروانه کارشناسی رسمی دادگستری را اخذ نمایند.
22- پذیرش کارشناس رسمی دادگستری شامل چه مراحلی می باشد؟
پذیرش کارشناس رسمی در آزمونهای مربوطه شامل سه مرحله زیر میباشد:
1- آزمون کتبی 2- آزمون مصاحبه 3- کارآموزی
توجه: پذیرش کارشناس رسمی توسط هر یک از تشکلهای کانون کارشناسان و مرکز قوه قضائیه به صورت مجزا انجام میگیرد.
یادآوری: شرایط و نحوه پذیرش کارشناس رسمی در هر دو تشکل فوق الذکر یکسان می باشد.
23- اخذ پروانه کارشناسی رسمی دادگستری چه مدت طول می کشد؟
بطور معمول مدت فرایند اخذ پروانه کارشناسی رسمی از زمان قبولی در آزمون کتبی تا شروع امر کارشناسی در تشکل کانون کارشناسان رسمی، نزدیک به ۴ سال زمان صرف می شود.
همچنین مدت فرایند اخذ پروانه کارشناسی رسمی از زمان قبولی در آزمون کتبی تا شروع امر کارشناسی در تشکل مرکز کارشناسان رسمی قوه قضائیه حدود دو تا سه سال زمان صرف می شود.
توجه! به محض دریافت پروانه کارشناسی رسمی، قاضی و یا مراجع ارجاع کار میتوانند به کارشناس مربوطه ارجاع امر کارشناسی داشته باشند.
24- آیا پس از قبولی و اخذ پروانه، امکان تغییر رشته کارشناسی وجود دارد؟
جهت تغییر رشته کارشناسی رسمی، لازم است تا متقاضی همانند سایر داوطلبین در آزمون ها شرکت کرده و ضمن اخذ حدنصاب قبولی مجددا فرایند پذیرش را بطور کامل طی نماید.
25- آیا پس از قبولی در کارشناسی رسمی و اخذ پروانه امکان جابجایی منطقه و استان وجود دارد؟
هریک از کارشناسان رسمی تنها میتوانند در حوزه پذیرفته شده خود اشتغال داشته باشند و از اینرو جهت تغییر حوزه و جابجایی میبایست مجدداً در آزمون سراسری کارشناسی رسمی شرکت کرده و در حوزه مقصد، حداقل 70% نمره قبولی آخرین نفره پذیرفته شده در آن حوزه را کسب نماید.
لازم به ذکر است که در بسیاری از موارد، درخواست جابجایی در برخی از حوزهها با محدودیتهای فوق العاده و خسته کننده ای برخوردار بوده است و از اینرو انتخاب منطقه و حوزه کارشناسی در زمان ثبت نام اهمیت بالایی دارد.
26- اعضای هیئت علمی دانشگاهها در چه صورت می توانند پروانه کارشناسی رسمی اخذ نمایند؟
اعضای هیئت علمی دانشگاه ها نیز همانند سایر داوطلبین به شرط داشتن شرایط دفترچه ثبت نام می توانند با شرکت در آزمون کارشناسی رسمی دادگستری و قبولی در آن نسبت به اخذ پروانه کارشناسی رسمی اقدام نمایند.
اعضای هیأت علمیدانشگاهها در رشتههای مرتبط کارشناسی، به شرط داشتن مدرک دکتری در رشته مرتبط و ۱۵ سال سابقه تدریس در رشته مذکور میتوانند بدون شرکت در آزمون و پس از گذراندن دوره کارآموزی پروانه کارشناسی رسمی را دریافت نمایند.
27- آیا در پذیرش و قبولی آزمون کارشناسی رسمی، امکان بهره مندی از سهمیه نیز وجود دارد؟
در این آزمون برای کسب حد نصابهای لازم میتوان از سهمیههای جانبازان و ایثارگران و همچنین رزمندگان مطابق با مفاد دفترچه های ثبت نامی بهره برد.
لازم به توضیح است که تنها ۳۰ درصد از پذیرفته شدگان کارشناسی هر حوزه قضائی به ایثارگران مذکور در ماده ۵۹ مکرر قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، که حداقل ۷۰درصد نمره آخرین پذیرفته شده را کسب نموده اند اختصاص می یابد.
28- آیا آزمون کارشناسی رسمی سالیانه انجام می گیرد؟
تا قبل از سال 1398، برگزاری آزمون کارشناسی رسمی دادگستری، حداقل هر دوسال یکبار انجام می گرفت اما از سال 1398 تا کنون هر سال لااقل یکبار آزمون را داشته ایم ضمن اینکه در سال 1400 هم کانون و قوه قضائیه آزمون داشته اند.
قابل ذکر است که بنابر قانون اخیر مجلس شورای اسلامی در خصوص تسهیل کسب و کارها، چنانچه مصوبه مذکر در شورای نگهبان تایید بشود در این صورت ما هر ساله برگزاری آزمون کارشناسی رسمی خواهیم داشت.
29- از چه تاریخی آزمونهای کارشناسی رسمی برگزار شده است؟
سنوات آزمون های برگزار شده جهت پذیرش کارشناس رسمی داگستری عبارتند از:
کانون کارشناسان رسمی دادگستری: 1400 – 1398- 1395– 1390– 1388 – 1386- 1384 – 1382 – 4/1380 – 2/1380 – 1379 – 1378 – 1377 – 1376 – 1375 – 12/1373– 4/1373 – 1372 – 1371
مرکز کارشناسان رسمی قوه قضائیه:
1400 – 1399– 1396 – 1393 – 1388 – 1387 – 1386 – 1385 – 1384 – 1381 – 1380
30- آیا قبولی در آزمون کتبی کارشناسی رسمی به صورت حد نصاب نمره قبولی است و یا اینکه محدودیت ظرفیت وجود دارد؟
تاکنون در آزمونهای انجام گرفته توسط کانون و یا قوه قضائیه، پذیرش در آزمون کتبی کارشناسی رسمی بصورت تعیین ظرفیت محدود در هر یک از حوزه ها و شهرستانهای استانهای کشور بوده است، ضمن اینکه علاوه بر محدودیت ظرفیت، پذیرش و قبولی کارشناس در مرحله کتبی نیز مستلزم کسب امتیاز حدنصاب 50 یا 60% نمره از کل میباشد.
لازم به ذکر است که در قانون اخیر (1400) تصویب شده در مجلس شورای اسلامی با هدف تسهیل در کسب وکارها، محدودیت ظرفیت از پذیرش حذف شده و با کسب حدنصاب نمره، داوطلب مربوط در مرحله آزمون کتب پذیرفته می شود.
31- نمرات آزمون های کتبی و شفاهی یا مصاحبه، هر یک به چه میزان در قبولی نهایی تاثیر دارند؟
پس از گذراندن آزمون شفاهی و کسب حدنصاب 60 از 100، داوطلبان به ترتیب الویت فضلی جمع 30% تا 40% نمره شفاهی و 70% تا 60% نمره کتبی و به تعداد نفرات ظرفیت اعلام شده در منطقه مورد تقاضا، برای ادامه فرایند پذیرش معرفی خواهند شد.
32- چه میزانی از داوطلبین جهت مصاحبه فنی و شفاهی دعوت می شوند؟
در پذیرش مرحله مصاحبه آزمون، از افراد دارای بالاترین امتیاز به علاوه 20% تا 50% اضافه بر ظرفیت به شرط کسب حدنصاب امتیاز، به عنوان مجاز شدگان مرحله اول آزمون جهت مصاحبه و آزمون شفاهی دعوت میشوند.
33- سوالات مصاحبه و یا آزمون شفاهی شامل چه موضوعاتی می باشد؟
آزمون مصاحبه در مرکز کارشناسان قوه قضائیه شامل دو بخش مصاحبه فنی و تخصصی و بخش عمومی شامل سوالات احکام، عقیدتی و اجتماعی می باشد. آزمون مصاحبه در کانون کارشناسان تنها بخش فنی و تخصصی را در بر می گیرد.
مصاحبه تخصصی آزمون کارشناسان رسمی دادگستری توسط چند تن از کارشناسان رسمی خبره و متخصص دادگستری انجام میشود. سوالات مربوطه غالباً با رویکرد فنی و مهارتی بوده و در بیشتر موارد نیز مربوط به حوزه کاری مصاحبه شونده میباشند.
34- پس از اخذ پروانه کارشناسی رسمی، کارشناس مربوطه در چه مناطقی مجاز به اعلام نظر کارشناسی می باشد؟
کارشناسان رسمی دادگستری پس از 5 سال سابقه خدمت در شهرستان مورد پذیرش می توانند در سایر شهرستانهای استان نیز خدمات کارشناسی ارائه بدهند. همچنین بعد از 10 سال مجاز به ارائه خدمات در مرکز استان خود بوده و پس از 15 سال خدمت، در سایر استانها به استثنای شهر تهران و پس از 18 سال سابقه خدمت نیز می توانند علاوه بر ارائه خدمت کارشناسی در سایر استانها، در شهر تهران نیز به ارائه خدمات کارشناسی بپردازند.
35- کارشناس رسمی دادگستری در چه موضوعات و پروندهایی، صلاحیت اعلام نظر کارشناسی را خواهد داشت؟
در ابتدی امر کارشناسی، چند صلاحیت پایه به کارشناس مربوطه داده شده و صلاحیت های اضافی مطابق با دستورالعمل مربوطه با کسب سابقه کاری و شرکت در دوره های ارتقا صلاحیت، اعطا میشود.
36- مدت کارآموزی کارشناسی رسمی چه مدت می باشد؟
شرکت کنندگان آزمون کارشناسان رسمیدادگستری میبایست پس از پذیرش در آزمون شفاهی، به مدت یک سال و تحت نظر کارشناس راهنما، دوره کارآموزی خود را سپری کنند. در نهایت با ادای سوگند و در صورت دارا بودن صلاحیتهای تعیین شده، پروانه کارشناسی آنان صادر میشود.
37- معمولا از زمان ثبت نام تا زمان آزمون کارشناسی رسمی دادگستری چه مدتی طول می کشد؟
در سالهای اخیر تاریخ ثبت نام و تاریخ برگزاری آزمون کارشناسی رسمی همواره متغیر بوده است، با این وجود معمولا زمان برگزاری آزمون کارشناسی رسمی دادگستری حداکثر تا دو ماه بعد از ثبت نام انجام می گرفته است.
بطور کلی سیاست جذب پذیرش کارشناس رسمی با این فرض میباشد که متقاضیان مربوطه علاوه بر اشراف علمی، به لحاظ کسب تجارب و مهارتهای فنی در طول سالهای کاری در حوزه رشته انتخابی خود، آمادگی خوب و مناسبی در پاسخگویی به سوالات حرفه ای طرح شده در آزمون را خواهند داشت.
38- آیا آزمون کتبی کارشناسی رسمی جزوه باز است یا جزوه بسته؟
آزمون در دو مرحله کتبی و شفاهی (مصاحبه)، به صورت غیرمتمرکز و استانی توسط سازمان سنجش برگزار میشود.
آزمون کتبی به شیوه چهار جوابی میباشد. (پاسخ اشتباه، امتیاز منفی خواهد داشت)
مدت زمان آزمون 110 دقیقه می باشد. (هر سوال دو دقیقه)
آزمون کتبی جزوه بسته بوده و استفاده از ماشین حساب نیز در آزمون مجاز نمیباشد.
39- آیا نحوه سوالات آزمون ها در کانون و یا مرکز قوه قضائیه با هم متفاوت است؟
سبک و سیاق طراحی سوالات آزمون های مرکز قوه قضائیه با کانون کارشناسان تا حدود زیادی متفاوت می باشد. به این ترتیب که هرچه کانون کارشناسان در طراحی سوالات، تاکید بر نکات فنی، مهارتی و اجرایی دارند، طراحان سوالات قوه قضائیه تاکید بر نکات محاسباتی و تا حدودی علمی (تئوری) دارند.
40- مواد امتحانی سوالات آزمون های کتبی کارشناسی رسمی، چه موضوعاتی را در بر می گیرد؟
بطور کلی مواد امتحانی آزمون های کتبی شامل دو گروه فنی و تخصصی رشته مورد تقاضا و عمومی (قوانین و مقررات مرتبط با کارشناسی رسمی) میباشد.
لازم به توضیح است که از تا قبل از آزمون سال 1399، سوالات صرفا در حوزه تخصصی و فنی مطرح می شد ولی از سال 1399 به بعد، مرکز قوه قضائیه تعداد 10 سوال را به موضوعات عمومی اختصاص داده است.
کانون کارشناسان نیز همچنان مانند ادوار گذشته خود، تمامی سوالات را به جز در موارد اندک شما در حوزه فنی و تخصصی طراحی و ارائه نموده است.
41- سوالات آزمون های کارشناسی رسمی در هر نوبت چه تعدادی می باشد؟
در آزمونهای اخیر کانون کارشناسان، برای رشته تاسیسات ساختمانی 60 سوال تخصصی و حرفهای و برای رشته کارخانجات (برق، ماشین و تاسیسات کارخانجات) تعداد 50 سوال تخصصی وحرفهای در نظر گرفته شده است.
در آزمون های اخیر مرکز قوه قضائیه، برای رشته تاسیسات ساختمانی تعداد سوالات تخصصی 50 عدد و سوالات عمومی 10 سوال بوده است. همچنین برای رشته کارخانجات، تعداد سوال تخصصی و حرفه ای 45 عدد و تعداد سوالات عمومی نیز 10 عدد بوده است.
42- بطور معمول در هر نوبت از آزمون، چه میزان از سوالات با توجه به آزمونهای گذشته، مشابه و یا تکراری می باشد؟
با توجه به تجزیه و تحلیل کلیه سوالات آزمونهای گذشته بطور میانگین می توان گفت که نزدیک به 45% سوالات هر نوبت از آزمون نسبت به سوالات ادوار گذشته مشابه و یا تکراری بوده است.
قابل ذکر است که در آزمون کانون کارشناسان ۱۳۹۸ ، میزان سوالات تکراری و مشابه در رشته تاسیسات ساختمانی %48 و در رشته کارخانجات ۴۶٪ بوده است.
همچنین در آزمون سال 1400 مرکز قوه قضائیه در رشته کارخانجات، 40% از سوالات تخصصی مشابه و یا تکراری و در رشته تاسیسات ساختمانی نیز 44% سوالات مشابه و یا تکراری بوده اند.
43- آیا کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه سرفصل موضوعات مورد آزمون و منابع آن را معرفی کرده اند؟
علیرغم برگزاری 27 نوبت آزمون سراسری کارشناسی رسمی، ولی متاسفانه تا سال 1399 هیچگونه موضوع و سرفصلی از سوالات مورد آزمون توسط کانون کارشناسان و یا مرکز قوه قضائیه ارائه نشده بود.
برای اولین بار مرکز کارشناسان قوه قضائیه در دفترچه آزمون سال 1399 خود، سرفصلهای کلی مورد آزمون هر رشته را ارائه نموده است.
لازم به توضیح است که در سال 1396، مهندس میلانی با تجزیه و تحلیل موضوعات سوالات کلیه آزمونهای گذشته، تمامی سرفصلها و عناوین مطالب مورد آزمون رشتههای کارخانجات و تاسیسات را در درسنامههای خود ارائه نموده اند.
44- موضوعات و سرفصلهای آزمونهای رشتههای کارخانجات و تاسیسات در چه حوزههایی می باشد؟
موضوع سوالات آزمونهای کارشناسی رسمی بسیار گسترده، متنوع و پراکنده می باشد و علاوه بر این شرایط، سلیقه و رویکرد هر یک از طراحان سوالات به گونه ای بوده است که در هر نوبت از آزمون، یکسری از موضوعات برجسته و پرسوال بوده اند.
بر اساس تحلیل و بررسی موضوعی تمامی سوالات آزمون های گذشته (بیش از 2200 سوال)، می توان سرفصلهای موضوعی آزمونها را در 4 مبحث و 32 سرفصل موضوعی زیر تفکیک نمود:
10 سرفصل مربوط به مبحث تاسیسات برقی
10 سرفصل مربوط به مبحث تاسیسات مکانیکی
1 سرفصل مربوط به مبحث علوم پایه و موضوعات عمومی
11 سرفصل مربوط به مبحث ماشین آلات و تاسیسات کارخانجات
45- موضوعات تخصصی آزمونهای کتبی کارشناسی رسمی، شامل چه مباحث و موضوعاتی میباشد؟
مطابق با تجزیه و تحلیل کلیه موضوعات سوالات آزمونهای برگزار شده قبلی، منابع موضوعات تخصصی آزمونهای کارشناسی رسمی رشته های کارخانجات و تاسیسات ساختمانی شامل مراجع زیر می باشد:
مباحث نظام مهندسی (مباحث 3، 12، 13 ، 14، 15 ، 16 ، 17)
کتب مرجع دانشگاهی (تاسیسات ساختمان، سیستمهای الکتریکی، مدیریت کارخانجات)
نشریه های سازمان برنامه و بودجه (نشریه های 110، 128، 4311 ، فهارس بهاء تاسیسات و..)
استانداردهای ملی (مانند استاندارد ملی آسانسورها، پله برقی و… )
مجموعه کتابهای رشتههای فنی و حرفه ای هنرستان
آئین نامه ها و مقررات حفاظتی و ایمنی صنایع و تاسیسات مختلف
شیوه نامههای و دستورالعملهای اجرایی (مانند دستورالعملهای اجرایی نظام مهندسی)
هندبوک های تاسیساتی و صنعتی و….
منابع دسترسی قیمت های تجهیزات، ماشین آلات، مصالح تاسیسات و…
46- موضوعات عمومی آزمونهای کتبی کارشناسی رسمی، چه موضوعاتی را در بر می گیرد؟
موضوعات سوالات عمومی آزمون ها مربوط به قوانین و مقررات مربوط به کارشناسی رسمی دادگستری بوده که شامل موارد زیر می باشد:
1- قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری منصوب 1381/01/18
2- آئین نامه اجرایی قانون کارشناسان رسمی دادگستری
3- ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی
4- آئین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی مصوب 1379/11/27
5- مواد مرتبط از قوانین آئین دادرسی مدنی (ق.آ.د.م)
6- مواد مرتبط از قوانین آئین دادرسی کیفری (ق.آ.د.ک)
7- دستورالعمل تعرفه کارشناسان رسمی دادگستری
47- سرفصلهای آزمون رشتههای کارشناسی رسمی کارخانجات و رشته تاسیسات ساختمانی چه تفاوتی باهم دارند؟
قابل ذکر است که بسیاری از موضوعات و مباحث مورد کارشناسی رشته تاسیسات ساختمانی و رشته کارخانجات (برق، ماشین و تاسیسات کارخانجات) با هم همپوشانی دارند.
از اینرو می بایست گفت که مباحث و سرفصلهای تاسیسات برقی و تاسیسات مکانیکی برای هر دو رشته تاسیسات ساختمانی و رشته کارخانجات مشترک بوده ولی با توجه به میزان اهمیت و توجه هر یک از سرفصلها در این رشته ها، درصد فراوانی سوالات مربوط به سرفصل های تاسیسات برقی و مکانیکی در هر یک از این دو رشته متفاوت می باشد.
با توجه به تفاوت رویکرد طراحان سوالات در کانون کارشناسان و مرکز قوه قضائیه، میزان تاثیرگذاری هر یک از مباحث آزمون به شرح زیر استخراج و برآورد شده است.
کانون کارشناسان رسمی دادگستری:
رشته تاسیسات ساختمانی: مباحث تاسیسات مکانيکي 71.5% و مباحث تاسیسات برقي 22.7%
رشته کارخانجات: مباحث تاسیسات مکانیکی 18% و مباحث تاسیسات برقی 23% و مباحث اختصاصی رشته کارخانجات، 54.8%
مرکز کارشناسان قوه قضائیه:
رشته تاسیسات ساختمانی: مباحث تاسیسات مکانيکي 58.7% و مباحث تاسیسات برقي 31.5%
رشته کارخانجات: مباحث تاسیسات مکانیکی 27.9% و مباحث تاسیسات برقی 34.4% و مباحث اختصاصی رشته کارخانجات، 36.7%
48- ویژگیهای مناسب ترین منابع مطالعاتی آزمون چه منابع و مراجعی می باشد؟
مهمترین ویژگی این است که موضوعات و مطالب این کتابها و منابع با موضوعات و سرفصلهای اعلامی قوه قضائیه مطابقت داشته باشد.
از طرفی لازم است تا منابع آموزشی ارائه شده به منظور اثربخشی و کارایی حتما با رویکردهای کارشناسی رسمی که همان رویکردهای فنی حرفهای و مهارتی است تهیه و نگارش شده باشد و همچون منابع آموزشی آزمونهای نظام مهندسی با نگاه تحلیلی و تخصصی رشته ای تالیف نشده باشند از طرفی از آنجا که داوطلبین این آزمونها، هر دو گروه مهندسین برق و مکانیک (و تاحدودی مهندسین صنایع) می باشند لذا هرچه سبک نگارش و تدوین مطالب و فصول درسنامه ها همچون کتب هنرستان هوشمندانه و مهارتی در نظر گرفته شده باشد در این صورت درک مفاهیم و جذابیت مطالعه (خسته کننده نبودن) موضوعات برای خواننده آن بسیار پرکشش خواهد بود.
49- حداقل چه مدت زمانی برای آمادگی جهت قبولی در آزمون کارشناسی رسمی لازم می باشد؟
با توجه به اینکه مطالب و سرفصلهای آزمونهای کارشناسی رسمی فوق العاده گسترده، متنوع و پراکنده بوده و از طرف دیگر نیز با محدودیت ظرفیت پذیرش و افزایش روزافزون داوطلبین اخذ پروانه کارشناسی رسمی مواجه هستیم. بنابراین لازم است تا داوطلبین عزیز به منظور کسب نتیجه قبولی، حداقل در طول یک دوره 6 ماهه و فشرده تا زمان آزمون با یک برنامه ریزی دقیق و مهندسی شده، منابع اثربخش و کارآمد را مطالعه و مرور نمایند.
از آنجا که در سالهای اخیر معمولا زمان و فصل ثبت نام آزمون از قبل مشخص نبوده است لذا داوطلبین لازم است تا از همین امروز مطالعه خود را آغاز نمایند و آمادگی خود را محدود به فرصت دوماهه زمان ثبت نام تا آزمون ننمایند.
50- در خصوص آمادگی جهت قبولی در آزمون، کدام یک از روش های حضور در کلاسهای آمادگی و یا مطالعه منابع آمادگی را اثربخش تر و کارآمدتر می باشد؟
یادآور می شود که به دلیل اشتغال تمام وقت داوطلبین، کلاسهای آمادگی این آزمونها غالبا در ایام تعطیل و در ساعتهای طولانی (6 تا 8 ساعت) و پیوسته برگزار می شود و از طرفی به دلیل گستردگی و حجم بالای موضوعات و مطالب قابل ارائه، زمان در نظر گرفته شده در این کلاسها صرفا به بیان اصول کلی موضوعات و مفاهیم اصلی مباحث صرف می شود.
از طرفی از آنجا که رشته تحصیلی داوطلبین شرکت کننده در کلاسها، هر دو گروه برق و مکانیک را شامل می شود لذا بخش از مطالب آموزشی برای گروهی تکراری و برای گروهی دیگر دشوار می نماید (مثلا مباحث برق برای مهندسین برق تکراری و مباحث مکانیک برای آنها دشوار و همراه با چالش می باشد و همینطور بالعکس) ضمن اینکه در این گونه کلاسها بخش قابل توجهی از زمان کلاس صرف سوالاتی می شود که برای گروه دیگر سال هاست که حل شده است.
همچنین پس از اتمام کلاسها لازم است تا شرکت کنندگان حتما و حتما کتابها و منابع درسی مدرسین مربوطه را نیز تمام و کمال مطالعه نمایند.
نکته قابل توجه این است که موضوعات و مطالب آزمونهای کارشناسی رسمی همچون یک اقیانوس با عمق یک وجب می باشند که داوطلب تنها فرصت آشنایی و آگاهی از نکات فنی و حرفه ای آنها را خواهد داشت ضمن اینکه رویکرد طراحان سوالات این آزمونها نیز در مقام پرسش نکات تخصصی و مهارتی هستند و نه علمی و تئوری!
کلاسهای حضوری و یا پکیج های آموزشی در تشریح فرایندها و یا تفهیم اصول عملکرد سیستمها و فرایندها می توانند موثر و کارآمد باشند و لذا برای فراگیری نکات حرفه ای، فنی و تجربی لازم است که حتما از کتب و درسنامههای اختصاصی این آزمونها استفاده نمود.
51- مناسب ترین روش مطالعه جهت آمادگی در آزمون و نتیجه بخش بودن کدام است؟
به منظور اثر بخشی مطالعات آمادگی آزمون، توصیه می شود براساس ترتیب الویت سرفصلهای اثرگذار (موضوعات پُر سوال تر) که در ابتدای درسنامهها به آنها اشاره شده است، ابتدا فصل مربوطه را از درسنامهها را بطور کامل و دقیق مطالعه کرده و سپس در انتهای فصل، تمامی سوالات همان سرفصل را از کتاب دایره المعارف مطالعه و مرور بشود.
توصیه می شود به هنگام مطالعه مطالب درسنامهها به هیچ عنوان به علت عدم درک برخی مفاهیم غیر تخصصی، از مطالعه بازنمانده و بصورت روخوانی مطالب از این بخش ها عبور نمایید. ابهامات مطالب دشوار درسنامه در ادامه با مرور دایره المعارف تاحدود بسیار زیادی مرتفع خواهد شد.
52- آیا در فضای مجازی، گروه و یا کانالی وجود دارد که بصورت تخصصی مربوط به آمادگی آزمونهای کارشناسی رسمی باشد؟
تنها مرجع تخصصی حرفهای و آموزشی مباحث و موضوعات کارشناسی رسمی رشته های کارخانجات و تاسیسات ساختمانی، کانال و گروه تلگرامی زیر می باشند.

کتاب آزمون کارشناس رسمی تاسیسات ساختمان (ویژه مهندسین برق و مکانیک)

کتاب درسنامه آزمونهای کارشناس رسمی رشته راه و ساختمان، شهرسازی و معماری
فروشنده : آزمون تاپ