روشهای مقابله با شنود

جاسوسی الکترونیکی دردسترسی به اطلاعات فردی و بازرگانی و تجاری و نظامی و فرهنگی از بدو تحول در تکنولوژی ارتباطات و صنایع میکرو الکترونیک موجب گردید که با طراحی و ساخت تجهیزات پیشرفته ابزار و ادوات مدرن نظارت و شنود محیط کار و زندگی بشر از شرایط معمولی وایمنی خود خارج گردیده و نگرانیهائی را پدید آورد و نگرانیها زمانی به اوج خود رسید که چنین تجهیزاتی که به سهولت و بهای ارزان در دسترس همگان قرار گرفت و در حالیکه در ادوار گذشته دولتها به جهت ایجاد ایمنی و بال ابردن ضرایب امنیتی کشورها با بهای سنگین و به سختی به چنین لوازم وابزاری دسترسی داشته و یا فن آوری ارتباطات و مخابرات همان دوران امکان  دسترسی به اطلاعات عمومی را به سهولت در دسترس قرار نیمداد با سیر تحول رشد صنایع میکروالکترونیک و تجهیزات نرم افزاری پر قدرت به موازات پیشرفت دانش و تکنولوژی ارتباطات توانمندی افراد عادی را نیز در بهم ریختن خلوت انسانها فراهم ساخت  بطوریکه درعصر کنونی دسترسی به ابزار و ادوات مذکور به سهولت خرید نوشابه از فروشگاه شد و با قرار گرفتن ابزار نظارت و کنترل و شنود دراختیارعموم ایمنی محیط واماکن خصوصی افراد به همان نسبت تقلیل یافت .
امروزه دیگر نباید نگران نشت اطلاعات از طریق مجاری اطلاعاتی وامنیتی و دولتها بود زیرا دولتهاهم حق چنین اقدامتی را در تأمین امنیت شهروندان خود دارند وهم باید مطمئن بود که در صورت اراده دولتها به چنین اعمالی اقدامات آنها در قالب ضوابط قانونی انجام میپذیرد و دولتها درصورت دسترسی به اطلاعات شهروندان خود از آنها استفاده سوء ننموده واقدام به شانتاژ و باجگیری نمینمایند و حریم مردم را محترم داشته و ازانتقال اطلاعات خصوصی و تکثیرآن خودداری نموده و تنها به دنبال اهداف از پیش تعیین شده خود میباشند و درقوانین کشورها نیز رعایت ایمنی اطلاعات مردم در قوانین جاری آن کشورها نیز پیش بینی گردیده است, نگرانی در جائی است که افراد مغرض و باجگیر و فرصت طلب به قصد عناد و سود جوئی بااستفاده از تجهیزات بسیار ساده و ارزان ایمنی کاری  و خانوادگی را در معرض تهدید قرار داده  و موجبات عوارض  خطرناک  و پیش بینی  نشده ای گردند که جبران آن برای فرد مورد تعرض در برخی موارد ناممکن است.
تنها رویه ممکن در محافظت از اطلاعات خصوصی و تجاری و خانوادگی افزایش دانش وآگاهی عمومی است وبرای افراد واماکن معمولی نیازی به استفاده ازابزار خاصی راطلب نمیکندزیراساده ترین متد درحفظ اطلاعات مراقبت از آن وعدم دسترسی اغیار به مواردخصوصی است زیرا انتشاراطلاعات بوسیله خودافرادانجام پذیرفته وبه روشهای ساده دراختیارافرادفرصت طلب قرارمیگیرد که ممانعت ازآن رعایت برخی نکات ایمنی بسیارساده ازقبیل عدم صحبت دراماکن عمومی ودرحضورافرادمشکوک وکنجکاو وکابین تلفنهای عمومی که نسبت به ورودوخروج صدا عایق نبوده ودربیرون آن ویاکابین مجاوراحتمال شنوددارد وعدم انتقال اطلاعات به اشخاص ثالث تحت عناوین محرم ودوست وهمکاروهمسایه و….میباشد اماازآنجائیکه لوازم پیشرفته شنودواستراق سمعی وبصری به راحتی دردسترس بوده وبشر ناچارازبکارگیری اانواع تجهیزات الکتریکی والکترونیکی برای رفاه آسایش خودمیباشد نبایدباساده اندیشی وعدم اعتناء به عوارض استفاده نادرست ازابزار ولوازم مدرن زندگی ایمنی خودرابه مخاطره انداخته ودر تأسی ازمثل معروف فارسی  ( زبان سرخ سرسبزمیدهدبرباد ) بااندکی افزایش آگاهی وبینش خودنسبت به احتمال وجودعوارض منفی ناشی ازعدم اطلاع ازابزاربکارگرفته یک عمرپشیمانی برای خودفراهم سازد.
نگارش این مقاله برای نگارنده بسیارصعب است زیرا تلاش گردریده تادرممانعت ازتعمیم اطلاعات فنی ابزاروادوات شنود غیرحرفه ای , هم مطالب واضح وقابل درکی راارائه دهد ونیز درحدامکان ازذکرمشخصات فنی واسامی تجاری تجهیزات درمما نعت  ازتسری این پدیده زشت دراحتمال  ومکان دسترسی سهل به دانش و اطلاعات دقیق وفنی خودداری لوازم امتناع نماید وبه هدف افزایش دانش افکارعمومی وتلاش درحفظ اسرار واطلاعات فردی نایل گردد.
این مقاله بدون درنظرگرفتن تجهیزات کاملاحرفه ای که دولتها درجمع آوری اطلاعات بکارمیگیرند تدوین گردیده وصرفا به  ابزارغیرحرفه ای واحتمال استراق سمعی وبصری درشبکه های مخابراتی وخطوط تلفنی وارتباطات رایانه ای واینترنتی  واماکن کاری وزندگی تدوین گردیده است ودرمباحت آینده به بررسی درغیرمواردمذکورنیزاقدام به آگاهیهای دیگرسطوح ممکن خواهدگردید.

1ـــ استراق سمع وشنود به دومبحث زیردسته بندی میگردد:

1ـ1  >    شنــــــــود حـــرفــــه ای مکالمــــات درشبکه های  مخـــابراتــی  شـامــل تلفـــن ثـابت – تلفن سیار (بی سیم ) – تلفنهای  متحرک وموبایل یاهمراه  – شبکه های مخابراتی رادیوئی دولتی ونظامی    وغیــر دولتـــی وسیویــل وتجـــاری و تلفنهای خصوصی وهمگانی  و ادارات وسازمانها وتجهیزات مورد کاربرد دراین شبکه ها از قبیل فاکس وپیغامهای الکترونیک  ودستگاههای پیغام گیرکه بااستفاده   از تجهیزات ونرم افزارهای خاص وویـــژه تخصصی  ( Professional & High End security & Surveillence Equipment ) انجام میگیرد .

2ـ1  >    شنود کاملا حرفه ای و تخصصی ازاماکن وتاسیسات عمومی وخصوصی مانند ادارات وسازمانها ومنازل واماکن امن – شنود از راه دور –  تاسیسات  و امــاکن باضریب ایمنی وامنیتی بسیاربالاوسایر  موارد . که هردومورد خارج ازهدف بررسی دراین مقاله است  .

2ــــ2    شنـــود آمـاتــوری وغیــرحـرفـه ای وغیرقانونی باابزاروادوات الکترونیکی موجوددربازارهای جهانی  ودسترسی   سهل وآسان به ادوات وابزارآن که هدف اصلی   مقاله دربحث وتحلیل است .

الف  ـــ  شنود غیر حرفه ای ازطریق تلفنهای معمولی بی سیم ( Cordless Telephone )

طبیعی است که اگر فردی درب منزل یامحل کارخود را باز گذاشته وکنترل و نظارتی بر ورود و خروج درآنهانداشته باشد همه اطلاعات واموال آن اماکن به سرقت بروددرمورد مکالمات تلفنی و شنودهم چنین باید متصورگردید که فرد وسازمان باید خودموجبات ایمنی محیط اطراف خود را فراهم ساخته و تلاش درحفاظت از اموال ودارائیهای خود که مهمترین آنهااسرارواطلاعات است بنماید , بایدتوجه داشت که موفقیت وشکست فردوسازمان درتمام سطوح زندگی واجتماعی منوط به نحوه حفاظت از اسرارواطلاعات است, دردراکثرکشورهای درحال توسعه , متاسفانه اطلاعات عمومی درزمینه تجهیزات ولوازم مخابراتی والکترونیکی (حتی درمیان افرادبا مدارج تخصصی و علمی بالا بسیار محدود بوده واستفاده بی محابا ازتجهیزات موصوف بدون مطالعه ومشورت با اهل فن وخبره مرسوم ورایج  است) وهمین امرمـــوجب ایجــاد بسترمناسب برای انواع سوء استفاده های مالی واجتماعی وفرهنگی وخانوادگی ازطریق شنود ونشت اطلاعاتی وجاسوسی الکترونیکی گردیده است , بایدتوجه داشت اطلاعات باعنایت به درجه کاروفعالیت وموقعیت افراد وسازمانها ارزش وبهای گزافی داردکه بینش وآگاهی واستفاده ازابزارمناسب درحفاظت ازآن وتقلیل ریسک پذیری نشت آنها هزینه بسیااندکی داردکه مهمترین بخش آن همان آگاهی ودانش فردی نسبت به نوع ابزار وادوات بکارگرفته شده است . فرد ویا سازمانی مهم وعریض وطویل که فعالیتهای اقتصادی وسیاسی واستراتژیک درسطوح عالی جامعه دارد باید از قوانین وابزار علمی مدیریت نوین ومدرن برای اداره تشکیلات وسازمان خود استفاده نماید که یاخــــودفردوتشکیلات قــــادربه انجام است , ویـــا درچهــــــارچوب قواعد علمی وریـــاضی ومدیریتی بایــــــد ازامکانــــات ومشـاورین آگاه وخبره دراداره امورخودبهره گرفت , درغیراینصورت بایدهزینه و عوارض سنگین وجبران ناپذیر بی اعتنائی به اسرارواطلاعات تشکیلات وسازمان وخودرامتحمل گردد, بااین تفاوت که دربحث نشت وشنود ارتباطات واطلاعات گاهی  خسارات وارده جبران ناپذیر وزوال ونابودی فرد وسازمان  قطعی ومحرزاست .

مشکل است که کسی باورنماید که یکی ازرایج ترین واسف انگیزترین ودرعین حال ساده ترین ابزار وادوات استرا ق سمع وشنود ونشت اطلاعات ومکالمات   تلفنهای بیسیم معمولی  ( cordless Telephone ) است , که دراکثرمنازل وادارات وامکن تجاری وفروشکاهها درحال استفاده است .

چنانچه استفاده کننده ازاین نوع تلفنهابه عمق عوارض ااستفاده بی رویه ازآن  آگاهی داشت هرگز اسرارواطلاعات خود رابه سهولت دردسترس اشخاص کنجکاو ازآن طریق قــرارنمیـــداد ,    زیــرا ســـاختــارتکنیکــی وفنـــی این نــوع تلفنهــا وطبقـه وطیف فـــرکانسی  ورودی وخـــروجــی وقـــدرت رادیـــوئـــی خروجی   RF output power ) ) درچنین تجهیزاتی که معمولا قدرت رادیوئی خروجی آن از  100mw  ( یکصد میلی وات ) شروع و تاقدرتهای بسیاربالابا تعبیه انواع بــــوسترهای پــرقدرت  حتی به   100W     > یکصد وات <       ( یکصد هزار میلی وات ) نیزمیرسد , طوری است که به سهولت به یکی از ابــزاراســــتراق سمع بدون نیاز به تخصص مبدل گشته وازمخرب ترین ادوات و عوامل آلودگی محیط زیست واختلالات درتولید فرکانسهای مزاحم ( پارازیت درمحیط مصرف ) بــرای دیـگرادوات شنیداری ودیداری رامیباشد هرچندکه درظاهرامرنتیجه جزرفاه وآسایش چیزدیگری نیست ومتمتعین ازآن که باخوابیدن وقدم زدن ودرنقاطمختلف بدون نیازبه سیم وکابل کشی ازآن لذت میبرند , ولی درطولانی مدت ازمنفی ومضرآن بدون اطلاع بوده ودرصورت اندکی تدقیق ازتاثیرات مختلف وموثرکاربردآن که اولین وبارزترین نمونه ایجادانواع پــارازیت  ( interference ) بر روی سایرتجهیزات ولوازم ارتباط جمعی الکترونیکی ازقبیل رادیو و تلویزیون ودیگرسیستمهای سمعی وبصری وحتی تلفنهای معمولی  وابزاروتجهیزات حساس لابراتواری واندازه گیری وبیمارستانی وفرودگاهی مطلع گردیده وعلاوه برآنها عوارض منفی دربهداشت وسلامتی جسم وبه تبع آن روان انسان , ناشی ازتاثیرات تولید امواج الکترومغناطیسی درطیف گستره دراماکن مسکونی واداری خودموردتائیدمراکزعلمی تحقیقی جهان میباشد مقوله بررسی خاصی راطلب میکندکه برای نمونه بررسی نتایج مراکزرسمی مانند FCC  وانتشارات هفدهم آگوست سال 203 آن به شماره FRA2308/E/741  قابل عنایت است که چگونه سلامت فردی انسانها به سهولت بابکارگیری و کاربرد همین تلفتهای بیسیم که مانندقارچ درسراسرجهان سرارمنازل وسازمانهاواماکن تجاری برآورده ودرساعتهاتماس مستمرباگوش وسرانسانهای بی خبرکه محکم گوشی تلفن بیسیم و دستی (Handset)  با گوش وسروبدن که ساعتهای متمادی برای مکالمه مورداستفاده داشته وانسان رادرمعرض انتشار مستقیم امواج رادیوئی وبمباران الکترومغناطیسی بگوش خودچسبانده وازاین طریق قصدانتحارتدریجی دارند. لازم به توضیح است که تاثیرات تخریبی این نوع تلفنهادرآزمایشگاههای رادیوئی بطورمستندموردبررسی وتائیدقرارگرفته است ولیکن ازآنجائیکه دربحت ایمنی این مقاله جائی ندارد توصیه میگرددکه درصورت ضرورت استفاده ازاین نوع تلفنه تلفنها سوای عوارض خطرناک نشت اطلاعات ازطریق آن که ذیلاخواهدآمدهم به لحاظ بهداشتی وهم به لحاظ ایمنی اطلاعات بایدسعی درحداقل استفاده از آنهاراداشت .

 متاسفانه اکثر سازندگان این نوع تجهیزات بخصوص درشرق آسیا , با تخطی ازنادیده گرفتن قوانین و استاندارهای معین وتوصیه شده توسط سازمانهای  جهانی ارتباطات ومخابرات وتنظیم کننده استانداردها ونظارت به منظورتقلیل هزینه های تولید وافزایش سوددهی تولیدات خود را بدون رعایت نکات ایمنی روانه بازار  نموده که  ورود آنها به کشورهاوجوامع پیشرفته که تحت ضوابط وقوانین استاندارهازیست میکند مطلقاممنوع ومالا روانه بازارکشورهای درحال توسعه وجهان سوم به صورت قاچاق میگردد که نه استانداردی درآنهاوجود دارد ونه نظارتی بر ورود آنها ,  واگردراین کشورهابه ظاهرموسسات استانداردی هم قدعلم نموده است برای خالی نیودن عریضه بوده وبامروری برتولیدات داخلی آن کشورها که مهرموسسات استانداردآن کشوربرروی بسته بندی تولیدات نقش دارد محصول درحدزباله وغیرقابل استفاده میباشد که درمقالات آینده به آن نیزپرداخته خواهدشد. النهایه شخص خودمسئولیت حفاظت ازخودرابایدبرعهده داشته وبه راحتی زندگی خودرابه مخاطره نیندازد

  قرارداشتن باند فرکانسی تلفنهای بدون سیم که عموما درمنازل واماکن  کار به دلیل متحرک وسهولت وکاربری آسان بودن موجب اسقبال عمومی دراستفاده از این تجهیزات است . تلفنهای بی سیم از این قبیل اکثرا درباند فرکانسی  > وی اچ اف پائین < (VHF low) ومحدوده فرکانسی 45 ~ 50 Mhz  ( مگاهرتز ) قراردارند , ازآنجائیکه گیرنده های رادیوئی دارای امواج کوتاه (SW)  نیزدرباند فرکانسی   > وی اچ اف پائین <  و باصطلاح هم گروه بودن با تلفنهای بیسیم  وشرایط وقوانین انتشارامواج رادیوئی ومسائل جانبی آن درامواج کوتاه ویاوی اچ اف  پائین  وخـــــواص فیـــزیکی والکتـــریکی تلفنهای بیسیم درانتشار امواج  ازآنتن ومواردی ازقبیل(deflection) وامواج ثاـویه( secondary emission) و(multiple emission)و(second harmony)و(reflection factors)   و نیــز بـــه عنـوان (  (reflected waves وقوانین رادیوئی انعکاس واعوجاج بخصوص دراین طول موجها وباندوفرکانسها, زمینه شنود واستراق سمع آماتوری رااز ایـــن تلفنهــا  به صورت بسیار سـاده وآسان وبدون نیاز به تجهیزات وگیرنده های حرفه ای رافراهم نموده است .

 هرچند سازندگان تلفنهای بیسیم محصولات خود را به عناوین فریب دهنده درکانالهای رادیوئی مختلف میسازند ولی باید توجه داشت که وجود کانالهای متفاوت درتلفنهای بیسیم برای ممانعت ازتداخل مصرف کنندگان درصورت تقارن چند تلفن به یکدیگر درنظرگرفته شده ولی تعدد کانال تأثیری درمحافظت از شنود واستراق سمع ندارد زیرا کانالهای مختلف فرستنده وگیرنده تلفنهای بیسیم بارعایت فاصله کانالی 5/12 یا 25 کبلوهرتزی دریک محدوده فرکانسی 5/. ویا 1 مگاهرتز محاسبه گردیده ودرصورت تغییر کانال بوسیله کاربر, مکالمات قابل شنود واستراق سمع است وکافی است که فردی باهدف شنود با معمولی ترین رادیوهای دراختیارعموم , که دارای امواج کوتاه  4 تا 30 مگاهرتزمشهور به امواج کوتاه (SW) هستند وبه الحازمذکوردربالا به دلایل انتشاروانکسارحتی درباند (FM)  رادیوهای معمولی دامنه انکسار وانتشارثانویه را تافواصل چند صد متری قابل دریافت مینماید , درست است که این موارداقدامی آماتوری وغیرحرفه ای است اما بایدتوجه داشت که ازاین طریق همه اطلاعات وگفتارمکالمه کننده درتلفنهای بیسیم دراختیار شنود کننده وبطورمستمردراختیارهمسایه ای کنجکاو که درحال یافتن یک ایستگاه رادیوئی به این مهم دست یافته قرارمی گیرد ومسلم است نتیجه چیست ؟ واگرقضیه درحدفقط شنودباشدکه جای خودداردولی انتشاراطلاعات خصوصی وخانوادگی ازاین طریق نتایج اسف باری رااز قبیل ایجاد زمینه هایباج خواهی و انواع مزاحمتها ی دیگررادرپی خواهد داشت .

بدون اغراق بایداطمینان داشت که بیش از پنجاه درصد شنودها ازاین طریق انجام میگیرد ومردم عامی گناه آن به پای نهادهای اطلاعاتی ورسمی که خود برخلاف مصالح جامعه تمایلی به ورودبه حریم خصوصی افراد ندارند واصولا با آرمان امنیتی آنان انطباقی ندارد نگاشته میشود. دریک کلام باید به این نکته توجه نمود که نهادهای اطلاعاتی رسمی ودولتی که وظیفه نظارت بر امنیت یک کشوررادارند ودارای همه گونه امکانات علمی وتخصصی وحرفه ای درکسب وجمع آوری اطلاعات بهرصورت میباشند , وقت وانرژی وسرمایه خود را صرف شنود اطلاعات ومطالبی فاقد ارزش واعتبار اطلاعاتی وامنیتی وبودن امکان کاربردآن درمراجع قضائی صرف ننموده وازآنجائیکه اطلاعات فراهم شده به روش جاسوسی وشنودغیرمجازوبدون دستور و مصوبه رسمی وقضائی حاصل گرددوقابل استناددرمحاکم نباشدچه ارزشی برای جمع آوری آن وجودداردواصولازندگی افرادی که درمظان اتهامات امنیتی نیستندچه کاربری برای مراجع رسمی اطلاعاتی داردبایدتوجه خودرابه ممانعت ازنشراطلاعات ومواردخصوصی ودردسترس افرادکنجگاوقرارگرفتن رادرنحوه رفتارواستفاده ارتحهیزات مدرن مخابراتی والکترونیکی نمود.

ابزارولوازم شنود تلفنی وغیرتلفنی به وفور دربازارهای جهانی به صورت ارزان قابل ابتیاع ودسترسی است وافراد معمولی نیز به آن دسترسی آسان دارند , این قبیل تجهیزات هم برای شنود تلفنهای وموبایل وشنود اماکن مختلف طراحی وساخته شده اند , حتی افرادکم اطلاع وغیر حرفه ای , درصورت داشتن کمترین هدف باخرید واستفاده ازابزاروادوات مختلف قادر به انجام شنود واستراق سمع درسطوح وشرایط مختلف میگردند.

توصیه اهل فن ومطلعین اموررادیوئی  به عموم درسلب فرصت ازچنین افرادی که مستعمین غیرحرفه ای که به لبزار وادوات حرفه ای به لحاظ ممنوعیت فروش وقیمتهای گران قادربه خریدواستفاده ازتجهیزات حرفه ای نمیباشند چیست ؟ .

ـــ عدم خرید واستفاده تلفنهای بی سیم که درباند وی –اچ –اف پائین ساخته شده است .

ـــ درصورت ضرورت واجتناب ناپذیری برای ممانعت ازانتشارامواج درشعاع بیشتر درصــــورت امکان قدرت رادیـــوئی خـــروجــــی   ( RF output power  )    بوسیله تعمیرگاههای حرفه ای  وآشنا به حداقل ممکن تقلیل داده ویا ازاستفاده از تمام طول آنتن دردستگاه مرکزی ودستی استفاده ننموده وآنتنها را درحدپوشش داخل ساختمان توسعه داده واین امر با چند دقیقه صرف وقت قابل اجرامیباشد تادرخارج از ساختمانی که تلفن درآنجامورد استفاده است امواج رادیوئی دامنه انتشارنداشته باشد.

ـــ از قبول تجهیزات تلفن بیسیم ومشکوک مانند لوازم لوکس ومخابراتی وکامپیوتروفاکس وچاپگر ولوازمی که یاازنظرذاتی وساختاری قابل بهره برداری درشنود وارسال رادیوئی است ویاامکان نصب تجهیزات شنود وکنترل آن از زاه دوروجودداردونصب واستفاده از آنهـــــادرامــاکنی که محل اجلاس ومذاکرات وصحبت های اداری وخانوادگــی وحساس واسراروموارد محرمانه جریان دارد خودداری ویا

درصورت ناچارازاستفاده ازتجهیزات اهدائی ویا مشکوک قبل ازشروع به استفاده  با متخصصین وتعمیرگاههای رادیوئی والکترونیکی که دارای ابزار ولوازم آزمایشی وتست لابراتواری امواج رادیوئی ( که ازذکرمشخصات فنی آن دراین مقاله ) خودداری گردیده  مشاوره وپس ازحصول اطمینان اقدام به کاربری نمایند , زیرا احتمال قراردادن ونصب تجهیزات استراق سمع وشنود قبل از تحویل موجود میباشد

ـــ از تجهیزات تلفن بیسیم درباند فرکانسی (UHF) که امکان خطاهای رادیوئی مندرج درفوق راندارند استفاده نموده که برخی سازندگان اخیرا دررعایت استانداردها وقوانین رادیوئی وکیفیت مناسب درپوشش وبدون انتشار به نقاط خارج ازساختمان وایمنی مصرف کننده نسبت به ساخت تجهیزات تلفن بیسیم درمحدوده فرکانسی  2.3 ~ 2.4 Ghz  تولید مینمایند خریداری وموردمصرف قراردهند.

ـــ ازمکالمه مطالب طولانی که جنبه حرفه ای واسرارواطلاعاتی دارد باتلفن بیسیم خودداری نمایند وتوجه نمایندکه خود تلفن معمولی که ازمراکز مخابراتی باسیم به محل مشترک تحویل  گردیده هیچگونه خطر شنود ندارند وتجهیزات ناشناخته ای است که بعدا برروی خط تلفن استفاده میگردد خطراصلی میباشد.

ـــ درصورت نیاز به مکالمه طولانی ونیاز به مذاکرات مهم پس ازپاسخ گوئی یاشماره گیری تلفن بیسیم خاموش ومکالمات بااستفاده از تلفنهای معمولی وسیم دار (corded telephon)  انجام پذیرد.

ـــ درصورت اهمیت مکالمات واطلاعات درتلفن نسبت به نصب رمزکننده های معمولی که میبایستی دردوطرف خطوط ارتباطی مکالمه کنند گان باقیمتهای ارزان قابل نصب وبهره برداری است وشنود بوسیله افرادعادی وغیرمجاز راغیرممکن مینمایداقدام گردد.

البته کاربرد مفید چنین تجهیزاتی دراماکنی که دارای محدودیت امکانات مخابراتی کابلی وسیمی مانند مناطق غیرشهری وروستا ومزرعه ودریا وکوهستان رانباید از نظر دور داشت اما درتمام موارد رعایت نکات ایمنی ضرورت دارد واستفاده از تلفنهای بیسیم باقدرت های بالا ضمن تعمیم خطرات وریسکهای یادشده درفوق که  شنود واستراق سمع از فواصل دور رامیسور میسازد , اختلالات وتأثیرات منفی درآلودگی فرکانسی واموررادیوئی درشهرها راتعمیم داده وواکنش .اقدامات قانونی متولیان رادیوئی رادرجمع آوری آنهادرپی دارد که توصیه میگردد ازخریدواستفاده ازتجهیزات باقدرت بالا خودداری وازامکانات رادیوئی شرکتهای مخابراتی استفاده گردد زیرا کانالها وامکانات تجارتی درتأمین نیازهای مخابراتی برای پوشش کامل نیازهای مصرف کننده ممکن وریسک وخطرات ناشی از استفاده از امکانات وشبکه های غیر مجاز رادیوئی را درحد صفر کاهش میدهد.

ب ــــ  استراق سمع وشنود از طریق تلفنهای ثابت   ( Corded Telephones )

خطر شنود تلفنی درتلفنهای معمولی مطلقاً وجود ندارد وضریب ایمنی دراین نوع تلفنها بسیار بالا وصد در صد است ومشترکین آن باید اطمینان محض داشته باشند که امکان شنود مکالمات آنها وجود ندارد وبا توجه تجهیزات منصوبه درمراکز مخابراتی درعدم دسترسی سهل وآسان به شماره مورد نظر وشرایط ومقررات بسیار پیچیده آن , این اطمینان وجود دارد که متولیان مخابراتی خود نه تمایل به شنود مکالمات مشترکین خود دارند ونه جرأت انجام چنین کاری را دارند ونه نفعی مکالمات مشترکین برای آنهادارد واصولا شنود مکالمات تلفنهای ثابت درمراکز تلفنی درشرایط عادی ممکن نمیباشد , وچنانچه  شرکت مخابرات ا جباراً وبه هردلیل ناگزیر ازورود همزمان به خط  تلفن یک مشترک درحال مکالمه باشد  به لحاظ موارد ایمنی وفنی وفانونی پیش بینی گردیده  باارسال سیگنالهای خاصی مشترک راازحضورخود درمکالمه درحال انجام رسما مطلع مینماید  که رعایت آن درتمام کشورها امری طبیعی وعادی است مانند کسی که مثلا مکالمه راه دور را برای ساعت معینی رزرو نموده وبـــدون تـــوجه به اقدام خود ساعتها خط تلفنی خود را دراشغال دارد وطبیعی است که به روش فوق شرکت سرویس دهنده مخابراتی ناچار است باورود به خط تلفن درحال اشغال,  مشترک را از منظور خود مطلع وآگاه نماید

بنابراین استفاده کنندگان از تلفنهای ثابت باید این اطمینان را داشته باشند که درشرایط عادی امکان شنود مکالمات تلفنی آنان وجود نــــــداردوهـــرگونه شنود درشرکتهای مخابراطی منوط به دستور رسمی وکتبی مقام ومرجع معتبر قضائی وموافقت مقام حقوقی ومسئول مخابراتی وتحت تشریفات خاص ومبتنی برتنظیم صورتجلسات باذکر جزئیات امرواقدامات امکان پذیر است وشرکتهای مخابراتی به الحاظ  حقوقی وامانت داری وآینده نگری به سهولت تن به چنین اعمالی رانمی دهند .ازنظر قضائی نیز نباید قراموش نمود که هیچ مرجع قضائی نیز به سهولت وبدون دلیل واهمیت خاص دستور شنود وضبط مکالمات تلفنی کسی را صادرنمیکنند واصولا دستگاه قضائی خود دراین امر حساس بوده وازاین طریق اقدام به کشف دلایل ومستندات درجرائم نمینمایندواصولا درتاریخ قضائی سابقه ای یافت نمیشود که یک مرجع قضائی دستور شنود تلفن مشترکی را بدون رعایت تشریفات قانونی صادرنموده باشد واصولا دستور ورود به اماکن خصوصی دردستگیری افراد ویاکشف دلایل وآثارجرم سهل تراز صدوردستورقضائی شنود مکالمات تلفنی است که به لحاظ مبحث قضائی ووحقوقی ازحیطه بررسی وهدف این مقاله خارج است .علیرغم حصول اطمینان ازایمنی محض شبکه های تلفنی ثابت (Landed Lines) هنوز خطـرات اساسی درنشت مکالمات وارتباطات موجود , وبقول معروف > کماکان دیوار موش دارد <  .

ج ــــ  شنود مکالمات تلفنی درشبکه های تلفن همراه

 ـــ شبکه های تلفن همراه درماهیت امر تفاوتی باتلفنهای ثابت شهری ندارند ومراکز سوئچینگ هردوسیستم بااندکی تغییرات نرم افزاری وسرویس مشابه هم میباشند وتنها تفاوت اصلی درانتقال سرویس وخدمات یک شماره تلفن مشخص به مشترک درعدم استفاده از کابل وسیم بین مراکز تلفنی ومشترکین واستفاده از شبکه وتجهیزات هوشمند رادیوئی وآنتن های ویژه است .

ـــ شبکه های تلفن همراه شبکه تلفنی هوشمند ومتحرک از نوع سلولی    (Cellular Phone)است که حضور وشرایط واستفاده مشترک ازتوانمندی شبکه را بطوردقیق زیر نظر داشته وموقعیت مشترک را درنقاط مختلف شبکه سلولی شناسائی وسرویس وخدمات مراکز تلفنی مختلف رادراختیارمشترک قرارمیدهد

GSM شبکه ایست بین المللی که دارندگان تلفن همراه را درشبکه های تلفن کشورهای مختلف جهان براساس ضوابط مشخص سرویس میدهد , ولی بایدتوجه نمود که عنوان وکلمه  GSM  ماهیت وذات سلولی  (cellular phone) شبکه را تحت الشعاع قرارنداده است ودرواقع شبکه تلفنهای همراه را که به شبکه لانه زنبوری نیز شهرت دارد وعلت این مسمّی , تشابه نحوه وگستردگی موقعیت جغرافیائی شبکه به صفحه وسطحی از لانه زنبوراست که هرلانه زنبوررا یک سلول تلفنی باید تلقی نمودکه امکانات مخابراتی شبکه تلفن همراه برحسب شرایط وموقعیت ونیاز ترافیکی هرسلول ومحاسبه ظرفیتهای ورودی وخروجی کانالهای رادیوئی و نیزکانالهایارتباط سراسری شبکه درمقیاس (MBs) به لحاظ ماهیت دیجیتالی درتعیین ظرفیت ترافیکی هرسلول محاسبه  وطراحی وبرنامه ریزی میگردد , بطوریکه  متحرک بودن تلفن مشترک درهر سلول باتغییر موقعیت مکانی , کمترین تغییری دروضعیت کیفیت ارتباطی ومکالمه حاصل نگردیده وفقط امکانات ارتباطی با تعیین موقعیت مشترک از طریق سیگنالینگ ویافتن وی در هر سلول در اختیار وی قرار گرفته ونیز موارد فنی ومالی ومحاسباتی ومبادله پیغام واطلاعات  (DATA)  تحت نظارت وکنترل دقیق قراردارد

هرسلول بوسیله تأسیسات وامکانات وتجهیزات خاص بوسیله مراکز کنترل (BSC) ومراکز رادیوئی ( BST )  امکانات مراکز مختلف شبکه تلفن همراه را دراختیارمشترک قرارمیدهد.

ـــ اختلالات درشبکه های تلفن همراه درایران هرچند به موضوع مقاله مرتبط نمیباشد ولیکن جهت آگاهی عموم ذکر این نکته درداخل پرانتز ضروری است که تاسیات ومراکز تلفنی (switching) تلفنهای همراه درایران یکی از پیشرفته ترین مراکز تلفنی جهان ومنطبق باکلیه معیارهای مراکز تلفن دیجیتالی بادههاامکان وتوانمندی (features) درتأمین نیازهای مشترکین است واختلات موجود ناشی ازعدم محاسبات دقیق فنی ومنطقه ای درتنظیم ترافیک ومشکلات اساسی درظرفیت جابجائی اطلاعات دراتصالات شبکه تلفن همراه (Carrier/TIE line) وعدم محاسبات درتعیین  ظرفیت آنتهای سلولی وظرفیت مراکز رادیوئی BST  وظرفیت ونحوه ارتباط آنها که اکثراَ با تجهیزات کم ظرفیت رادیوئی (مایکروویو)  بامراکز کنترلی BSC وتامراکز اصلی ا ست ومشکلات بحدی شدیدوپیچیده است که مدرنترین تلفنهای همراه موجود درنزد مشترکین که ازنظر ظرفیت باطری برای 3 ساعت مکالمه درشبکه های پیشرفته وسالم طراحی گردیده درشبکه ایران مجموعه ظرفیت یک باطری 650 میلی آمپری صرف شماره گیریهای مداوم درامکان ارتباط میگردد.

ـــ مشکل اساسی شنود تلفنهای همراه نیزاز همین نقطه آغاز میگردد, زیرا استفاده ازامکانات مراکز تلفنی ومکالمات بواسطه تجهیزات رادیوئی انجام میگیرد وبزبان ساده تلفنهای همراه نیز همانند تلفنهای بیسیم است بااین تفاوت که شنودآن باامکانات معمولی میسورنبوده وگیرنده ای باندفرکانسی خاص خود رامیطلبد وازآنجائیکه چنین گیرنده هائی حتی باقابلیت دریافت گروه 2 تلفنهای همراه به وفوروقیمتهای ارزان دربازارممکن است وبراساس تعارف انجامی اطلاعات منتشره درهوابصورت امواج رادیوئی به سهولت قابل استراق سمع وشنود با انواع تجهیزات پیشرفته موجود دربازار است , که دراین مقاله ( ازذکرمشخصات واطلاعت فنی ونام ومارک تجهیزات که دربرخی موارد از یک ماشین حساب جیبی ویا یک دستگاه تلفن مئبایل کوچکتراست درجهت رعایت نکات ایمنی وعدم تسری مشخصات آن خودداری میگردد )  . برخی ازاین تجهیزات به قدری مدرن ومجهز وپیشرفته است که سیگنالهای شماره گیری انجامی توسط مشترکین را که عموما TONE  یا DTMF  است تشخیص وشماره های مشترکین رانیز شناسائی مینماید. ومتاسفانهادربه شنود کلیه فرکانسهای رادیوئی    500 KHz  ~ 2 GH که شامل  فرکانسهای دولتی وخصوصی ونظامی وانتظامی رانیزمیگردد. (درعدم تعمیم اطلاعات فنی کمترین اشاره ای به مشخصات تجهیزات ممکن وموجودنگردیده است )

ـــ شنودمکالمات تلفنهای همراهدراین مرحله بوسیله عوامل غیرمجازوسازمانهای اطلاعاتی غیر مجاز ممکن میگردد که باامکانات نامحدود مالی درخرید انواع پیشرفته وکامل تجهیزات مزبور آنان را قادرمیسازد که بدون کمترین احساس مسئولیتی درقبال قوانین حاکم  نسبت به شنود مکالمات تلفنهای همراه وغیره اقدام نموده ومهمتر اینکه همیشه به عنوان ناشناس وشبح باقی بمانند.

ـــ نتیجه اینکه بااطمینان میتوان باور داشت که هیچ مرجع رسمی بدون دلیل  مکالمات افراد را مورد شنود قرارنمیدهد وآگرمصمم به چنین امری باشد با محمل قانونی کلیه امکانات وتجهیزات مدرن , حتی موقعیت یاب مکالمه کننده را که دراختیار داردبصورت کاملا  وقانونی وشفاف عمل مینماید , زیرا درنهایت اطلاعات مکسوبه رابایددریک مرجع قانونی علیه فرد یا سازمان مورد استناد قراردهد وکه درصورت غیرقانونی بودن فاقدارزش واعتباروموجب ضمان ومسئولیت است .

ـــ بنابراین ضمن آسودگی خیال ازعدم شنود بدون اساس ودلیل , بوسیله مراجع قانونی و رسمی اطلاعاتی که نه مجوز ونه حوصله ونه حساسیتی به اطلاع از زندگی خصوصی مردم جوامع دارند وفعالیهتای آنان درچهارچوب ضوابط امنیت ملی هرکشور است  , باید نگران عوامل وافرادغیررسمی بودکه بدون کسب مجوزنسبت به مصرف اموال عمومی درسازمانها ویا فرداً درخرید تجهیزات وادواتی که حق استفاده از آنهاعلیه مردم جوامع خودراندارند بصورت موازی بامراجع رسمی اقدام نموده وبادراختیارداشتن ازابزاروادوات شنودبه حریم خصوصی وزندگی افاردجامعه خود تجاوز نموده وباایجاد بی امنی دراماکن وخطوط ارتباطی خسارات جبران ناپذیری را به جوامع واردمیکنند .

1 ـــ چاره چیست ؟ وچه باید کرد؟ :

بنظرمیرسد تنها چاره، ارتقاء سطح آگاهی عمومی درشناخت وآشنائی باادوات و تجهیزات غیرحرفه ای وآماتوری شنود و سپس سلب  فرصت هر نوع تحرک ممکن عوامل غیرقانونی وغیر مجاز دردسترسی به منابع اطلاعاتی درتمام سطوح جامعه ازطریق عدم بکارگیری ابزار وادوات غیراستاندارد ونیزعدم مبادله مواردمهم واساسی واطلاعات ازقبیل طبقه بندی شده ومالی وتجاری خصوصی وخانوادگی  وغیره در تلفنهای همراه وهرنوع تلفن بی سیم وتلفن های معمولی است .

درچنین مکالماتی حتی المقدور باید منابع دقیق واطلاعات واضح از قبیل اطلاعات مستند و قابل دسترسی و امکان بررسی و نیز شماره تلفن وآدرس وموضوعات ومسایل خصوصی مهم خودداری نمود واقدامات شنود کننده را خنثی ساخت .

باید درنظر داشت که ظریب اطمینان تلفنهای معمولی درصورت عدم بکارگیری تلفن بیسیم وتلفنهای همراه به مراتب بالاتر وقریب به صددرصدبوده ومکالمه باتلفن معمولی احتمال شنود افرادغیرمجازرا به صفر کاهش میدهد , بنابراین زمانیکه امکان مکالمه باتلفن معمولی وجوددارد وچه لزومی به مکالمات مهم وحیاتی درتلفنهای بیسیم وهمراه که اطلاعات رادرفضاازطریق امواج رادیوئی منتشرمینمایند وجوددارد؟.تااسرارزندگی دراختیارافرادغیرمجازوفاقدصلاحیت قرارگرفته وموجبات اضرارسنگین وعوارض خطرناک گردد. بخصوص افرادی درمناصب وموقعیت های عالی ورسمی کشور نبایدفراموش نمایندکه صدهاماهواره جاسوسی درفضادرحال شنودوپی گیری وانتقال اطلاعات دریافتی به پایگاههای زمینی دراقصی نقاط عالم هستند

3 ــــ  شنود غیر قانونی مکالمات وکنترل ارتباطات

 همانطور که قبلا مطرح گردید به دلیل پیشرفتهای نجومی درصنایع میکروالکترونیک ,  تجهیزات ولوازم مخابراتی  امنیتی گوناگونی  درانواع مختلف تولید وروانه بازار مصرف گردیده که با قیمتهای بسیار ارزان وبه سهولت قابل دسترسی وخرید است وکافی است که فردی باهدف خاصی وبااندکی مطالعه ومشاوره به چنین تجهیزاتی دسترسی پیداکرده , بنابراین استفاده کنندگان ازامکانات مخابراتی هستند که نباید زمینه فعالیت افراد ومراکز غیر مجاز رافراهم نمایند .

بایدآگاه بودکه تنهاپدیده ای که محدوده جغرافیائی وحدود و مرز را تعرفه نمینماید امواج رادیوئی است ,  بنابرای نباید تصورنمود که چگونه بانصب یک میکروفون ویادوزبین مینیاتوری وبسیارکوچک ودراندازه یک دکمه پیراهن قادراست باقدرت رادیوئی خروجی اندک خودودرمقدارمثلا (یک  میلی وات) میتوان مکالمات وتصاویررادرطیف گسترده مرئی وشنود نمود , که بااشاره ای کوتاه به وجود انواع گیرنده تکرارکننده های حرفه ای رادیوئی میتوان نتیجه گرفت که درساختمان مجاور ویااتومبیلی درنزدیکی محل نصب تجهیزات شنود مکالمات رادریافت وبه نحو وترتیب دلخواه ازقبیل شنود وضبط ویاارسال به پایگاههای خاص ازطرق مختلف درفواصل بعید درنقاط مختلف گیتی ازاطلاعات حاصله استفاده نمود.

4ـــ تجهیزات غیرحرفه ای وآماتوری شنودوجمع آوری اطلاعات

تجهیزات وفرستنده های رادیوئی بامنظوراستراق سمع صوتی وشنود وکنترل ویدئوئی وتصویری برحسب موردوهدف وذات مخفی آن وعدم امکان کشف وجلب توجه , دراشکال گوناکونی ساخته شده ویا داخل وسائل معمولی تعبیه وجاسازی میگرددتا ضمن عدم جلب توجه قابلیت های خود ازقبیل امکان دسترسی های مکرروتعویض باطری وموقعیت تجهیزات ورعایت موارد ونکات ایمنی وغیره حفظ نماید.

تجهیزات شنودوارسال صداوتصویر معمولادراشکالی مانند  گلدان – زیرسیگاری – قلم – کتاب –  بطری – ابزاروادوات مکانیکی – مبل وصندلی – کمد  وکتابخانه – انوع لباس – لوازم آرایشی وبهداشتی  – دستگیره درب – ظروف غذاخوری ولیوان وفنجان – لامپ – چراغ رومیزی وآباژور – انواع وسایل چوبی – رادیوی جیبی ورومیزی – انواع تلفنها ئی که دهــــنی آن معمولا یک فرستنده رادیوئی است  – قاب عکس وتابلو – انواع اسباب بازی – تلفـــن همراه – ماشین حساب – کپسولهای دهنی تلفنهای معمولی – بلندگو- کیف سامسونت – عینک – تلفنهای بی سیم که برای منظورشنود طراحی گردیده – جاکلیدی وجاسوئچی – دسته دنده اتومبیل – کیف جبیب وبغلی – دفتریادداشت وکلاسور – چـــراغ رومیــزی – جاقلمــی –  انــواع اشیاء رومیزی وجیبی  لوازم لــوکس وفــانتـــزی – ساک مسافرتی – صنایع دستی – چراغ قوه – کمربند – کراوات – دکمه سردست وانواع دکمه لباس – سنجاق وگل سینه وسنجاق کراوات – عینک – هدفون – ساعت مچی ودیواری ورومیزی – جاکلیدی – لوازم داخل اتومبیل  – برس وشانه – کامپوتر ومانیوروکی بورد – انواع لوازم التحریر واداری – انواع دتکتورهای اعلام حریق سقفی  –  لامپ های روشنائی  – انواع کلید وپیریزهای برق وتلفن ودوشاخه که اطلاعات محیط رامعمولا به منظور ایمنی های لازم در طول موجهای بسیارکوتاه وغیرقابل دریافت با گیرنده های معمولی ارسال ودرمقصد کنترل با گیرنده های خاص دریافت ومورد بهره برداری قرار میگیرد که نمونه هائی معدودی بدون ذکر اسامی تجاری ومشخصات فنی وکارخانجات سازنده به منظورعدم تعمیم اطلاعات مربوطه بنظرمیرسد.

نمونه هافوق موید وجودانواع تجهیزات شنود دراشکال واجسام گوناگون ومتاسفانه قابل دسترس با قیمتهای ارزان میباشد بنابراین بابودن چنین تجهیزاتی دردسترس عموم شنودونشت اطلاعات وکنترل مکالمات امری اجتناب ناپذیرخواهدبود.

5 ـــ  روشهای خنثی سازی اقدامات عوامل غیرقانونی

بااطمینان ازعدم شنودواستراق سمع مراکز رسمی ودولتی اطلاعاتی وعدم دخالت آنان درامور روزمره وعادی بالحاظ اتلاف وقت وعدم کاربری اطلاعات جمع آوری گردیده وانحراف از اهداف واقعی واصلی (کمااینکه هزاران مکالمه وتماسهای روزانه که برخی از آنها درطرح ریزی اعمال وافعال غیرقانونی ومجرمانه روزانه درجریان است که شنودودخالت مراکزاطلاعاتی میتواند از بروز وقایع ممانعت نماید) به دوربوده وخطراصلی در درز و نشت اطلاعات ازطریق عوامل غیرمجاز وغیرقانونی است که بهردلیل اقدام به تحرکات غیرقانونی شنود واستراق سمع مینمایندوبااندکی هوشیاری وتدقیق میتوان اقدامات آنان را بِصُورمختلف خنثی ونقش برآب نمود.

1-5 > افرادوسازمانهای دارای اطلاعات مهم مالی وتجاری میبایستی حتی المقدور درخرید ونصب تجهیزات غیراستاندارد ومشکوک امتناع وضمن مشاوره باافراد مطلع وآگاه ضرایب امنیتی حفظ اطلاعات ومکالمات خودرا درحد ارزش آنها افزایش داده وهمیشه توجه نمایند که تصویر وصدای آنها به لحاظ اهمیت اطلاعات ممکن است درجائی دیده وشنیده شودورعایت نکات به آنهاتوصیه میگردد.

2-5 > از خرید تجهیزات ناشناخته و مشکوک  و دخالت افراد ناشناس در نصب لوازم و تجهیزات مزبور و خود ممانعت گردد.

3-5 > درتحویل لوازم شخصی واداری  به تعمیرگاههای ناشناس وغیر نمایندگی رسمی ومجازخودداری شود.

4-5 > مناسبت ونوع  لوازم اهدائی وکادویی دیگران موردارزیابی قرارگیرد.

5-5 > از حضور و تردد افراد مشکوک  و ناشناس به محل کار و زندگی ممانعت گردد.

6-5 > باتوجه به اهمیت محیط کار و زندگی از تجهیزات الکترونیکی نظارتی ( surveillance) بهره گرفته شود .

برای خرید کتاب شبکه های بی سیم اینجا کلیک کنید.

نظر دهید

پاسخ دهید

 آزمون تاپ
Logo
مقایسه موارد
  • کل (0)
مقایسه
0

مشاوره رایگان

آزمون کارشناسی رسمی نزدیکه!
برای مشاوره رایگان و عضویت در بزرگترین گروه کارشناسی رسمی فرم زیر را پر کنید.