كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی)

كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی)

ویژه آزمون‌های کارشناسان رسمی دادگستری و قوه قضائیه

ويژه مهندسان برق، مکانیک و صنایع (داوطلبان آزمون کارشناسی رسمی رشته تاسیسات ساختمانی و رشته برق، ماشین و تاسیسات کارخانجات) 

فهرست كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی): 

پیشگفتار
اصطلاحات و تعاریف
استانداردها
تعاریف
اصطلاحات تأسیسات

فصل اول / سیستم‌های نیرو و ارتینگ

اصول اساسي در تأسیسات برق
حفاظت در برابر تماس مستقيم
حفاظت در برابر تماس غير مستقيم
حفاظت در برابر هر دو نوع تماس مستقيم و غير مستقيم
حفاظت با استفاده از SELV و PELV
منابع SELV (بدون اتصال زمين)
منابع تغذيه PELV (با اتصال زمين)
الزامات عمومي براي مدارهاي SELV و PELV
الزامات خاص مدارهاي SELV (بدون اتصال زمين)
حفاظت در برابر تماس مستقيم (مدارهاي SELV)
الزامات خاص مدارهاي PELV ( با اتصال زمين)
حفاظت در برابر تماس مستقيم (مدارهاي PELV)
عدم لزوم حفاظت در برابر تماس مستقيم (مدارهاي PELV)
منابع تغذيه FELV
حفاظت در برابر تماس مستقيم (مدارهاي FELV)
حفاظت در برابر تماس غير مستقيم (مدارهاي FELV)

اهمیت اتصال به زمین

حفظ سلامت و ایمنی افرادی که ازسیستم برق استفاده میکنند
حفظ سلامت سیستم، صرف نظر از مسایل مربوط به ایمنی
یادآوری برخی تعاریف مهم ارتینگ
۱ـ زمین (ارت)
۲ـ سیستم اتصال به زمین (ارتینگ)
۳ـ الكترود ارت (زمین)
۴ـ مقاومت الكترود ارت
۵ ـ امپدانس حلقه اتصال به زمین
۶ ـ اتصالی
۷ ـ جریان اتصال به زمین (جریان اتصال كوتاه)
۸ ـ جریان نشتی زمین
۹ـ سیم اتصال به زمین (سیم ارت)
۱۰ـ سیم خنثی (نول)
۱۱ـ هادی‌ حفاظتی (PE)
۱۲ـ سیم غلافدار فلزی به منظور زمین كردن
۱۳ـ سیم مشترك ارت ـ نول (PEN)
۱۴ـ قسمت‌های بی‌حفاظ (روباز) هادی
۱۵ـ ترمینال اصلی اتصال به زمین (ارتینگ)
۱۶ـ قسمت‌های برقدار
۱۷ـ پتانسیل زمین (ارت)

۱۸ـ گرادیان پتانسیل (در یك نقطه از زمین)

۱۹ـ دستگاه‌های سیار (قابل حمل)
۲۰ـ قسمت‌هایی كه به طور همزمان با هم قابل دسترسی هستند
۲۱ـ دستگاه پس ماند جریان RCD
۲۲ـ هادی بیگانه
۲۳ـ وسایل قطع و وصل و كنترل (قبل یا بعد از تابلو)
۲۴ـ تابلو (مجموعه‌ای از تجهیزات قطع و وصل و كنترل)
۲۵ـ حصار
۲۶ـ باتری
۲۷ـ كانال كابل
۲۸ ـ سینی كابل
۲۹ـ تونل كابل
۳۰ـ مدار (برقی دریك تأسیسات)
۳۱ـ مدار توزیع (از یك تأسیسات)
۳۲ـ كلید خودكار
۳۳ـ جریان طراحی (یك مدار)
۳۴ـ جریان مجاز حرارتی (یك هادی)
۳۵ـ اضافه جریان
۳۶ـ جریان اضافه بار (یك مدار)
۳۷ـ شدت جریان عملیاتی قراردادی (مربوط به یك وسیله حفاظتی)
۳۸ ـ تماس مستقیم
۳۹ـ تماس غیرمستقیم

۴۰ـ ترمینال اصلی زمین (شینه ارت)

۴۱ـ تجهیزات الكتریكی
۴۲ـ تجهیزات مصرف‌كننده جریان
۴۳ـ فیوز
۴۴ـ تأسیسات الكتریكی
۴۵ـ سرویس ورودی تأسیسات الكتریكی
۴۶ـ عایق‌بندی
۴۷ـ عایق‌بندی كابل
۴۸ـ مبخش
۴۹ـ سپر (شیلدینگ كابل)
۵۰ ـ كلید قطع بار
۵۱ ـ ولتاژ تماس
۵۲ ـ ولتاژ تماس احتمالی
۵۳ ـ ولتاژ گام
۵۴ ـ اضافه ولتاژ صاعقه
۵۵ ـ سیستم سیم‌كشی
حفاظت در برابر برق گرفتگی
تقسیمبندی خطرات ناشی از برق گرفتگی
عوامل موثر در برق گرفتگی
انواع تماس با هادی برقدار
روش حفاظت در برابر تماس مستقیم
روش حفاظت در برابر تماس غیر مستقیم با استفاده قطع خودکار مدار
منابع نیرو
کارکرد دیزل ژنراتور
نامگذاری سیستم‌های نیرو
اصول نامگذاری در سیستم‌های توزیع نیرو
سیستم TT
RCD یا کلید محافظ جان یا کلید جریان باقیمانده

تشریح

شماتیک سیستم TT
سیستم IT
سیستم TN (متداولترین اجباری)
نکات کلی در مورد سیستم TN
سیستم TN-C(کم کاربرد)
سیستم TN-S
سیستم TN-C-S
جمع‌بندی سیستم‌های نیرو
مقاومت زمین (سیستم TN)
آشنایی با برخی مقادیر مجاز
مقاوت ویژه خاک
تشریح عوامل وابسته
نمونه‌هایی از مقاومت ویژه خاک
آ‌ماده‌سازي خاك اطراف الكترود
اندازه‌گیری مقاوت ویژه خاک
نحوه اندازه‌گیری
تشریح روش ونر(wenner)
تشریح اساس کار روش FOP (Fall of Potential)
روش اندازه‌گیری(Fall OF Potential)
الکترود زمین
انتخاب محل احداث به ترتیب اولویت
ممنوعیت احداث

بررسی اثر شکل الکترود

الکترودهای موجود
الکترودهای مصنوعی
الکترود زمین – صفحهای(کم اثرترین الکترود)
الکترود صفحهای کم عمق
الکترود صفحهای عمیق
الکترود زمین – قایم (متداولترین)
ساختمان و جنس الکترودهای قائم
الکترود زمین – افقی یا تسمه‌ای
موارد کاربرد الکترود تسمه‌ای
ساختمان و جنس الکترودهای تسمه‌ای
خوردگی الکترودها
تشریح
درجه‌بندی خاک از نظر شدت اثر آنها روی خوردگی به ترتیب۹
درجه‌بندی اثرفلزات از نظر شدت اثر آنها روی خوردگی به ترتیب (حفاظت کاتدی)
تعداد الکترود‌ها
موارد کاربرد یک الکترودزمین
مزیت و عیب نصب یک الکترود
موارد کاربرد دو الکترود زمین
شینه و هادی اتصال زمین
الزامات اتصال زمين
سطح مقطع هادیها
– سطح مقطع هادي خنثي
سطح مقطع هادي حفاظتي، حفاظتي – خنثي

هادي اتصال زمين

– ترمينال اصلي اتصال زمين
مقررات اضافي مربوط به هادي‌هاي حفاظتي، هم‌بندي‌ها و اتصال زمين
هم‌بندي
سطح مقطع هادي هم‌بندي اصلي
سطح مقطع هادی هم‌بندي اصلی به قرار زیر میباشد
سطح مقطع هادي‌هاي همبندي اضافي
قوانین ارتینگ
تشریح
صاعقه‌گیر
اجزای سیستم حفاظت در مقابل صاعقه
انواع صاعقه‌گیر
پیوست: فصل اول
جزییات بیشتر، نکات تکمیلی و یادآوری مفاهیم بنیادین سیستم اتصال به زمین
اهمیت اتصال به زمین
اهداف اتصال به زمین از نظر انجام كار صحیح و سالم سیستم
تغییرات ولتاژ در سیستمی كه به زمین وصل نیست
انواع سیستم‌های توزیع فشار ضعیف
شناسایی هادیها در سیستم‌های جریان متناوب
جمع‌بندی سیستم‌های اتصال به زمین
انواع مختلف اتصال به زمین
طبقه‌بندی سیستم‌های اتصال به زمین فشار ضعیف
نامگذاری سیستم‌های الكتریكی

سیستم TN

الف) سیستم TN – C: (شكل ۵ ـ الف)
ب) سیستم TN-S: (شكل ۵ ـ ب)
ج) سیستم TN-C-S
سیستم TT (شكل (۶))
سیستم IT (شكل (۷))
ذکر برخی جزئیات
شرح نکاتی در انواع الكترودهای مورد استفاده در سیستم اتصال به زمین
الكترودهای صفحه‌ای
الکترود زمین – صفحه‌ای(کم اثرترین الکترود)
الکترود صفحهای کم عمق
الکترود صفحهای عمیق
ب ـ الكترودهای میله‌ای
ساختمان و جنس الکترودهای قائم
الكترودهای تسمه‌ای
مختصری بر کليات انواع الكترودهاي زمين و حداقل اندازه آن‌ها
خوردگي الكترودها در اثر هم‌بندي با فلزات ديگر
بخش پنجم ـ مقاومت ویژه خاك و محل نصب الكترودها
الكترودهاي زمين (موجود)
الكترودهاي متفرقه
دستگاه مگر
تشریح
طرز کار با مگر
طرز تشخیص سالم بودن مگر
طریقه مگر زدن روی ماشینها

كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی)

ارت
لزوم استفاده از سیستم ارت
روش‌های اجرای ارت یا زمین حفاظتی
۱- زمین سطحی
۲ـ زمین عمقی
تاثیر آمادهسازی محل احداث الکترود زمین
سطح مقطع هادی‌های اتصال زمين
اجرای سیستم ارتینگ در مراکز مسکونی
اتصال سیم به صفحه مسی
صاعقه‌گیر
اجزای سیستم حفاظت در مقابل صاعقه
انواع صاعقه‌گیر
نصب شینه و میله برقگیردر واحد‌های مسکونی
هم‌بندي سیستم
انتخاب نصب هادی زمین
اندازه‌گیری مقاومت الكتریكی الكترود زمین
اتصال به زمین تجهیزات تولید برق
اتصال به زمین خطوط هوایی
اتصال به زمین روشنایی و تجهیزات الكتریكی مستقر در خیابان‌ها
اتصال به زمین داربست‌های موقت و سازه‌های فلزی
اتصال به زمین كاروان‌های مسافرتی و توقفگاه آنها
اتصال به زمین بندرگاه كشتیهای كوچك و قایقها

فصل دوم / دیماند و انشعابات برق

بخش برخی تعاریف
متقاضی
مشترک
تأمین برق
نقطه تحویل
کابل سرویس
لوازم اندازه‌گیری
ضریب همزمانی
ضریب قدرت
حداکثر توان
حداکثر درخواست
بخش برخی تعاریف دقیق
برآورد بار در تاسیسات الکتریکی
روش صحیح محاسبه حداکثر درخواست توان (دیماند)
مفاهیم مورد استفاده در برآورد بار
ضریب همزمانی
همزمانی برخی بارها

ضریب همزمانی برخی بارها

برآورد دیماند درخواستی اولیه به روش وات بر متر مربع
ضریب قدرت برخی بارها
واگذاری شرکت برق
انواع مصرفکنندگان
نحوه واگذاری شرکت برق
انواع مشترکین مصرفی
مشترکین غیر دیماندی (عادی، آمپری یا تا kw30): 25، ۳۲ و A 50
مشترکین دیماندی (بیشتر ازKw 30)
تعرفه‌هاي برقي
تجهیزات محاسبات هزینه برق
کنتور
ساختمان کنتور
کنتور راکتیو
كليدهاي مينياتوري ورودي و خروجي
حريم خطوط انتقال و توزيع برق
محور خط
مسير خط
حريم درجه يك
حريم درجه دو

فصل سوم / جبران‌سازی توان راکتیو و خازنگذاری

محاسبات توان اکتیو، راکتیو و ظاهری
توان اکتیو (واقعی) (P)
توان راکتیو (مجازی) (Q)
توان ظاهري(S)
ضریب قدرت
روش‌های جبرانسازی
مفهوم جبرانسازی
روش‌های جبرانسازی
خازنگذاری
کاربرد خازن
مزايای خازن گذاری
برخی نکات اساسی خازن‌گذاری
انواع خازن
محل نصب خازن
نصب خازن قبل از ترانسفورماتور
نصب خازن بعد از ترانسفورماتور
نصب خازن در تابلوی اصلی توزیع
تقسیمبندی روش‌های خازنگذاری بر اساس محل نصب
جبرانسازی انفرادی
جبرانسازی انفرادی ترانسفورماتورها
جبرانسازی انفرادی موتورها

جبرانسازی گروهی

جبرانسازی گروهی لامپ‌های تخلیهای
جبرانسازی مرکزی
جبرانسازی ترکیبی
محاسبات قدرت خازن
مراحل تعیین مقدار خازن از طریق محاسبات
مراحل تعیین مقدار خازن از طریق کنتور
مباني عمومي بانك خازن
طراحی بانک خازنی
تجهیزات مورد نیاز در طراحی بانک خازن
آثار تزریق نا مناسب توان راکتیو (خازنگذاری نامناسب)
تعیین ظرفیت پله اول و آرایش پلهها
توضیح – روش‌های تعیین ظرفیت پله اول و آرایش پلهها
انتخاب تجهیزات حفاظتی
انتخاب کنتاکتور
رگولاتور خازنی
طرز عملکرد
نسبت ضریب c/k
نسبت تبدیل ترانس جریان در رگولاتور خازنی
تنظیم نادرست رگولاتور

فصل چهارم / ترانسفورماتور و پست

مقدمه
ساختمان ترانسفورماتور
اجزای ترانسفورماتورها
تشریح اجزای اصلی ترانسفورماتور
هسته ترانس
سیم‌پیچ ترانسفورماتور
مخزن روغن
رطوبتگیر (سیلیکاژل)
تپ چنجر
تشریح اجزای حفاطت وکنترل ترانسفورماتور
انواع حفاظت‌های ترانسفورماتور از دیدگاه شبکه
حفاظتهای داخلی
حفاظتهای خارجی
انواع حفاظت‌های ترانسفورماتور از دیدگاه عملکردی
حفاظت‌هاي مكانيكي
رله بوخهلتس (بوخهلتز)
ترمومتر
روغن نما
حفاظت‌های الکتریکی
مدل ترانسفورماتور(ایدهآل)
خصوصیات ترانسفورماتور ایده‌آل

مدل ترانسفورماتور (واقعی)

ولتاژ اتصال كوتاه
جريان اتصال كوتاه
جريان هجومي يا يورشي در ترانسفورماتور
انواع ترانسفورماتور
انواع ترانسفورماتور قدرت
ویژگی‌های ترانسفورماتور روغنی (Oil Immersed)
انواع ترانسفورماتور روغنی
ترانسفورماتور خشک (Dry-type)
انواع ترانسفورماتور قدرت بر اساس نوع سیستم خنککاری
سیستمONAN (روغن طبیعی – هوا طبیعی)
سیستم ONAF (روغن طبیعی – هوا اجباری)
سیستم OFAF (روغن اجباری – هوا اجباری)
سیستم OFWF (روغن اجباری – آب اجباری)
سیستم ODWF (روغن اجباری در سیم‌پیچ و هسته – آب اجباری)
ترانسفورماتور‌های سه فاز

گروه‌های برداری ترانسفورماتور سه فاز

اتصال مثلث
اتصال ستاره
اتصال زیگزاگ
شکل مداری
تقسیم‌بندی انواع ترانسفورماتور سه فاز از نظر نوع اتصال ورودی خروجی
اتصال ستاره – ستاره (Y-y)
اتصال مثلث – ستاره (D-y)
اتصال ستاره– زيگزاگ (Y-z)
موازی کردن ترانسفورماتورها
مزیت‌های موازی کردن
شروط موازی کردن ترانس‌ها (اجباری)
شروط موازی کردن ترانس‌ها (قابل اغماض)
محاسبات ترانسفورماتور
برآورد ظرفیت ترانس
محاسبات راندمان ترانسفورماتور
تلفات مسی (Pcu)

تلفات آهنی (Pfe)

راندمان ترانسفورماتور
پلاك‌خواني ترانسفورماتور
مراحل كامل تست يك ترانس
۱- تست نسبت تبديل (RATIO)
۲- تست پيوستگي تپ چنجر (TAP CONTINUE)
۳- تست مقاومت عايقي (MEGGER)
۴- تست جريان بي‌باري (NO-LOAD)
۵- تست شار مغناطيسي MAGNETIC
۶- تست گروه‌برداري (VECTOR GROUP)
۷- تست اتصال كوتاه (SHORT CIRCUIT)
۸- تست مقاومت اهمي (RESISTANCE)
۹- تست تانژانت دلتا (TAN-DELTA)
پست
انواع پست‌ها
افزاینده (پست‌های نیروگاهی)
کاهنده
کلیدزنی
اجزای تشکیل دهنده پست فشارقوی
انواع پست‌های فشارقوی از نظر نوع عایق
پست فشار قوی معمولی

پست فشار قوی گازی(GIS)

پست ترکیبی(Hybrid)
پست زیرزمينی گازی
انواع پست‌های فشارقوی از نظر موقعیت نصب
پست پاساژ
پست اختصاصی
الزامات پست یا اتاق ترانسفورماتور
یادآوری برخی الزامات مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان
انتخاب محل و جهت اتاق ترانسفورماتور
ابعاد اتاق ترانسفورماتور
اجزاي اتاق ترانسفورماتور و خصوصيات آن
ترانسفورماتورهای جريان
تعاریف مربوط به ترانس جریان
جریان نامی
بردن (burden)
نسبت تبدیل نامی
جریان حرارتی (thermal) Ith

جریان دینامیکی

توان نامی
خطای نسبت تبدیل (Ratio error)
ضریب حد دقت
کلاس دقت CT
خطاهای CT
ضریب ایمنی Security factor
الف) ترانسهای جریان هسته پائین
ب) ترانسهای جریان هسته بالا
ج) ترانس‌های جریان بوشینگی
د) ترانس جریان نوع قالبی یا رزینی
ر) ترانس‌های جریان با هسته حفاظتی
ظرفیت ترانسفورماتور جریان
نحوه تست ترانس جریان
انواع تست‌های CT
۱) Megger Test
۲)تست نسبت تبدیل Ratio Test
۳) Polarity Test & continuity test
۴)تست دی الكتریك
تعیین مقاومت اهمی سیم‌پیچ ثانویه

ترمینال ولتاژ خازنی

ترانسفورماتور جریان در شبكه قدرت
الزامات برق بیمارستان(ترانس ايزوله)
ترانسفورماتورهای ایزوله
نحوه عملکرد ترانس ایزوله
نیروی برق اضطراری (دیزل ژنراتور)
موارد مصارف اضطراری و ایمنی
انواع ژنراتور
اجزای اصلی یک دیزل ژنراتور
۱- موتور ژنراتور
۲- دینام (ژنراتور)
۳- سیستم‌های سوخت (تانک دیزل ژنراتور)
۴- رگولاتور ولتاژ
۵- سیستم‌های خنک‌کننده و اگزوز
۶- سیستم‌های روانکاری
۷- شارژر باتری
۸- کنترل پنل
۹- مجمع اصلی / قاب (شاسی دیزل ژنراتور)

محل نصب دیزل ژنراتور

نظارت بر پارامترهای الکتریکی و مکانیکی دیزل ژنراتور
نیروی برق ایمنی (باطری‌ها و UPS)
UPS و انواع آن
۱-۱- یو پی اس آفلاین (Off-Line UPS)
۱-۲- On-Line UPS
۱-۱-۱- Standby UPS
۱-۱-۲- Standby – Ferro UPS
مزایای توپولوژی Standby-Ferro
معایب توپولوژی Standby – Ferro
۱-۱-۳- Line Interactive UPS
مزایای توپولوژی Line Interactive UPS
معایب توپولوژی Line Interactive UPS
۱-۲-۱- Double conversion UPS
مزایای توپولوژی Double conversion
معایب توپولوژی Double conversion UPS
۱-۲-۲- Delta conversion UPS
اصطلاحات معمول یو پی اس
باتریها
اجزا منابع تغذیه بدون وقفه (UPS)
رله و حفاظت سیستم‌ها

فصل پنجم: کابل و افت ولتاژ

ساختمان کابل
تعریف کابل
اجزای کابل
هادی کابل
عايق
استقامت الکتریکی کابل
انواع کابل از لحاظ ساختمان
۱- کابل‌های فشار ضعیف و متوسط
ساختار کابل‌های فشار ضعیف و متوسط
۲- کابل‌های فشار قوی
الف – کابل روغنی با فشار کم
ب – کابل‌های روغنی با فشار زیاد
کابل‌های گازی
۱- کابل گازی با فشار داخلی و لوله فولادی
ساختار کابل گازی با فشار داخلی
کنترل فشار گاز داخل کابل
۲- کابل گازی با فشار داخلی و لوله فولادی
۳- کابل کپسولی با گاز SF6
ساختار کابل‌های کپسولی با گاز SF6
طرز شناسایی عایق کابل‌های پلاستیکی

پوشش الکترواستاتيکي

پوشش الکترواستاتيکي عايق (جزء غير فلزي)
جزء فلزي پوشش عايق
غلاف داخلي و لايه پرکننده (filler)
زره (Armour)
غلاف خارجي
انتخاب بهینه سطح مقطع کابل‌های فشار قوی
معیارهای انتخاب کابل
سایر عوامل موثر در انتخاب کابل
سه عامل مهم در طراحی شبکه کابلی
عوامل مؤثر در ظرفیت نامی جریان کابل
نامگذاری کابلها
کاربرد نمونه‌هایی ازسیمها و کابل
نمونه‌ای از سیم‌های مورد استفاده
سیم NYA
سیم NYAF
سیم NYAB
کابل‌های قدرت
کابل‌های کنترل
کابل‌های ابزار دقیق
سیم‌های مورد استفاده در برق ساختمان و برخی نکات سيمکشی
محاسبات کابل
برخی جداول کاربردی
شعاع خمش و نصب کابل

محاسبات افت ولتاژ

روابط افت ولتاژ
افت ولتاژ دربارهای گسترده
الزامات نصب کابل(مبحث ۱۳)
الزامات اولیه
چند توصيه در مورد نصب كابل
روش دفن کابل
نحوه نصب و هم جواری کابل ها
لوله‌های قابل استفاده در سیم‌کشیها
انواع عیوب کابل
اتصال کوتاه کابل (یک یا چند رشته به یکدیگر)
تشخیص اتصال کوتاه کابل
اتصال به زمین کابل (یک یا چند رشته به زمین یا غلاف سربی)
تشخیص اتصال به زمین کابل

بریدگی (قطع یک یا چند رشته سیم)

تشخیص قطع کابل
تشخیص محل قطع کابل
قواعد سيمکشی مدارهای داخلی
کابل‌های شبکه
کابلهای چهار زوجی
کابل کواکسيال
فيبر نوری
يک فيبر نوری از سه بخش متفاوت تشکيل شده است
شین ( ظرفیت باردهی _ اتصالات شینه )
اصول و استانداردهاي شینهکشی
عرض شمش (mm)
ظرفیت عبور جریان شین

فصل ششم: تابلو و حفاظت

تابلو
انواع تابلو از نظر سطح ولتاژ
انواع تابلو از نظر مونتاژ
انواع تابلوهای پرکاربرد از نظر ساختمان بیرونی
دستهبندي براساس نوع عملکرد تابلو
دستهبندي براساس محل نصب تابلو
دستهبندي براساس ایستایی تابلو
دستهبندي براساس ساختمان و شکل ظاهري تابلوها
اجزاء تشکیل دهندۀ هر تابلو
لوازم قابل استفاده در ورودی تابلوها
قواعد طراحی تابلو
مشخصات اصلی الکتریکی تابلوها
محل نصب تابلو
درجه حفاظت تابلو
یادآوری از مبحث ۱۳
خطاي شبکه (Network Fault)
خطاي اتصال کوتاه

جریان اتصال کوتاه

اثرات جریان اتصال کوتاه
انواع اتصال کوتاه
موارد حذف حفاظت در برابر اتصال کوتاه
الزامات در شرایط حذف حفاظت در برابر اتصال کوتاه
انواع خطاهای اتصال کوتاه
۱- خطاهای متقارن
۲- خطاهای نامتقارن
۳- خطاي سيستم حفاظت (Protection system fault)
شرايط خطا
در سیستم مشترک یا پله بعدی حفاظت
مفاهیم حفاظت
عوامل عمده خطر در تاسیسات الکتریکی
حفاظت پشتیبان
وسایل محدود‌کننده جریان
تجهیزات حفاظتی
فرمان اضطراری
وسایل جداکننده
پیشگیری از تاثیر متقابل بین تاسیسات الکتریکی و غیر الکتریکی
قابلیت دسترسی تجهیزات الکتریکی
انتخاب تجهیزات الکتریکی

ویژگیها

شرایط انتخاب و نصب
جلوگیری از اثر‌های زیانآور
نصب و برپایی
لزوم دقت در نصب هادی‌های خنثی و حفاظتی
اصول اولیه حفاظت در برابر اضافه جریان
حفاظت در برابر اضافه بار
تجهیزات حفاظت تابلو
انواع وسایل حفاظتی
وسایل حفاظتی غیرقابل تنظیم
(کلید خودکار مینیاتوری) MCB
فیوز با قدرت قطع زیاد (HRC)
فیوز فشنگی
وسایل حفاظتی قابل تنظیم
زمان عملکرد وسایل حفاظتی محدود‌کننده جریان اتصال کوتاه در تابلو

مفهوم اتصال کوتاه

یادآوری اثر دینامیکی اتصال کوتاه
یادآوری اثر حرارتی اتصال کوتاه
محاسبه حد اکثر زمان قطع مجاز وسایل حفاظت در برابر جریان اتصال کوتاه
وسایل محدود‌کننده توان اتصال کوتاه
تشریح کلیدهای فشارضعیف
کلیدهای اتوماتیک هوایی (AirCircuit Breaker: A. C. B)
کلیدهای اتوماتیک کمپکت (Molded Case Circuit Breaker: M. C. C. B)
کنتاکتور
ساختمان کنتاکتور
مزایای کنتاکتورها نسبت به کلیدهای دستی صنعتی
جریان اسمی کلیدهای مغناطیسی (کنتاکتورها)
انواع کنتاکتورها
کنتاکتور فشار ضعیف
کلیدهای محافظ موتور (MotorProtection Circuit Breaker: M. P. C. B)
انواع کليد حفاظت موتور
فیوز
انواع فیوز

انتخاب فیوز

انواع فیوز از نظر تکنولوژی ساخت
آمپراژ فیوزهای استاندارد در ایران
اجزا تشکیل دهنده فیوز
قدرت قطع فيوز
۱-ازنظر ولتاژ شبکه
الف) فیوزهای فشار ضعیف : در شبکه‌های با ولتاژ کمتر از ۱۰۰۰ ولت متناوب و ۱۵۰۰ ولت مستقیم به کار میروند
ب) فیوزهای فشار قوی : در شبکه‌های با ولتاژ بالاتر از ۱۰۰۰ ولت متناوب به کار برده می‌شود
۲-از نظر مورد استعمال
الف) فیوزهای فشار ضعیف از نظر مورد استعمال به دو دسته NH یا HRC یا LS تقسیم می‌شوند
ب) فیوزهای فشار قوی ازنظر مورد استعمال به دو دسته فیوزهای کات اوت برای شبکه‌های توزیع و فیوزهای قدرت تقسیم می‌شوند
مشخصات فيوز
نحوه انتخاب فيوز
انتخاب فیوز در حفاظت ترانسفورمر
مشخصات پلاك
برخی نکات در رابطه با فیوز
کلید مینیاتوری MCB
موارد کاربرد
کلیدهای محافظ جان(ResidualCurrent Circuit Breaker: R. C. C. B) یا RCD
دليل استفاده ازقطعات حفاظت ازجريان نشتي
جريان نشتي

كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی)

تاثيرات جريان متناوب
تاثيرات جريان مستقيمDC
خطرخسارت وآسيب به تجهيزات برقي
تماس مستقيم و غيرمستقيم
استفاده ازقطعات حفاظت درمقابل جريان نشتي (RCD)
مقدار حساسيت كليدهايRCD باتوجه به نوع حفاظت
نحوه عمل كلیدهای RCD
تفاوت كلیدهای محافظRCD با سیستم اتصال زمین
انواع كلیدفیوزهای RCD
کلیدمحافظ جان سه فاز
کلید فیوز (ارزان قیمت)
کاربرد وسایل حفاطتی
کليدهای فشارقوی: (power switches)
انواع کليدهای فشارقوی
کلید بدون باریا سکسیونر: (Disconnecting switch)
خصوصيات کار سکسيونر

ترتيب قرار گرفتن سکسيونر

مشخصات سکسيونر
انواع سکسیونر
کلیدقابل قطع زیربار
کليد قدرت يا ديژنکتور circuit breaker (HV)
وظیفه کلی CB یا دژنکتور
برخی نکات تکميلی
انواع کلیدهای قدرت
محاسبات اتصال کوتاه
اصطلاحات اتصال کوتاه
عوامل اتصال کوتاه
در محاسبه حداقل جريان اتصال كوتاه
در محاسبه حداكثر جريان اتصال كوتاه
در محاسبه حداقل جريان اتصال كوتاه

فصل هفتم: سيستم‌هاي جريان ضعيف

الزامات سیستم‌های جریان ضعیف
سطح مقطع سیستم‌های جریان ضعیف
سیستم اعلام حریق
مراحل حریق
معروفترين استانداردهای اعلام حریق
اجزای سیستم اعلام حریق
طبقه‌بندي انواع سيستمهاي اعلام حريق (FACP)
اجزای سیستم مرسوم (FACP- Conventional)
معرفي اجزای سيستم
سیستم آدرس‌پذیر (FACP- Adressable)

دتکتور

دتکتوردودی(SD)
۱ـ دتکتور دودی اپتیکی
۲ـ دتکتور دودی یونیزاسیونی
دتکتور دودی شعاعی(بیم)
موارد عدم استفاده از دتكتوردودي
دتکتورحرارتی(HD)
دسته‌بندی دتکتورهای حرارتی
موارد عدم استفاده از دتكتورحرارتی
دتکتورشعلهای
دتکتورگازی
ذکر چند نکته
استانداردBS 5839 و دتکتورها
استاندار EN 54 و دتکتورها
استاندارد NFPA 72 و دتکتورها
(call point) شستی اعلام حریق

انواع شستیها

محل نصب شستی‌ها
آژیر‌ها و چراغ‌های گردان
دستورالعمل طراحی سیستم اعلام حریق (توصیه)
جمع بندی سيستم‌های اعلام حريق
سیستم صوتی
تجهیزات سیستم صوتی
تجهیزات مرکز صوتی
تعاریف سیستم صوتی
فشار صوتی
S. P. L (Sound Pressure Level)
(S. P. L Require)
N. L (Noise Level)
اختلاف فشار صوتی D. S. P-Difference Sound Pressure))
فاکتور پیک (PF)
SA (Sound Attenuation)
اختلاف فشار صوتی D. S. P-Difference Sound Pressure))

كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی)

محاسبه شعاع پوشش بلندگوی سقفی
محاسبات قدرت بلندگو
الزامات سیستم صوتی
آنتن مرکزی
اجزای سیستم آنتن مرکزی
واحد گیرنده
واحد توزیع
افت‌های سيستم توزيع
۱- افت كابل‌ها
۲-افت اسپليترها
۳- افت جداسازی ISOLATION LOSS) (TAP LOSS))
۴- افت عبوری
الزامات طراحی آنتن مرکزی
شبکه‌های کامپیوتری

تقسيم‌بندی بر اساس توپولوژی

مزايای توپولوژی BUS
معايب توپولوژی BUS
توپولوژی STAR
مزايای توپولوژی STAR
معايب توپولوژی STAR
توپولوژی RING
مزايای توپولوژی RING
معايب توپولوژی RING
کابل شبکه
انواع کابل شبکه
مزايای کابل‌های کواکسيال
معايب کابل‌های کواکسيال
کابل‌های بهم تابيده
انواع کابل‌های بهم تابيده
مزايای کابل‌های بهم تابيده
معايب کابل‌های بهم تابيده
سيستم تلفن
سيستم آنتن مركزي تلويزيون و ماهواره

فصل هشتم: روشنايي

تعاریف روشنایی
شار (Ø)
شدت نور
درخشندگی
ضریب بهره نوری
شدت روشنایی
ضریب انعکاس
انواع لامپ
لامپ‌های رشته‌ای
برخی مزایا و معایب این لامپها
لامپ‌های تنگستن هالوژن
برخی مزایا و معایب این لامپها
لامپ‌های فلورسنت (کم مصرف)
برخی مزایا و معایب این لامپ ها
لامپ‌های متال هالید
برخی مزایا و معایب این لامپها
لامپ‌های LED
برخی مزایا و معایب این لامپ ها
محاسبات روشنایی
هدف محاسبات روشنایی

كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی)

محاسبه ضريب کاهش نور
محاسبه روشنایی (با اعمال ضریب بهره لامپ و ضریب کاهش نور)
ضرايب انعكاس سطوح
محاسبه RCR
محاسبه تعداد لامپ‌ها
استاندارد شدت روشنايي داخلي
چیدمان چراغ‌ها
مراحل چیدمان چراغ‌ها
محاسبات روشنایی معابر
مراحل طراحی روشنایی معابر
نكات عمومي قابل توجه در طراحي سيستم روشنايي داخلي

فصل نهم: ماشين‌هاي الكتريكي

مقدمه
تقسیمبندی کلی موتورها
ماشين‌های سنکرون
انواع کاربردی ماشين سنکرون
استاتور ژنراتور سنکرون
رتور
سیستم‌های کنترل ژنراتور‌های سنکرون(نیروگاهی)
الف- گاورنر
ب- AVR(Exciter)

آزمایش بی باری ژنراتور سنکرون

آزمایش اتصال کوتاه ژنراتور سنکرون
مراحل بدست آوردن منحنی اتصال کوتاه
دستهبندی نيروگاهها
الف- نيروگاه آبی
مزایا و معایب نیروگاه آبی
مزایا
معایب
انواع نیروگاه‌های آبی
الف)نیروگاههای آبی در رودخانه‌های دائمی
ب) نیروگاه‌های آبی بامخزن تنظیم روزانه
ج) نیروگاههای مخزنی
د) نیروگاهها با مخازن پمپاژشده
اجزای نیروگاه آبی
ب) نيروگاه بادی

انتخاب توربین‌های بادی

اجزای اصلی توربین‌های بادی
ج) نيروگاه گازی
شرایط محفظه احتراق
قسمت‌های مختلف اتاق احتراق
د) نيروگاه سيکل ترکيبی
ماشين‌های آسنکرون (القایی)
ساختمان موتورهاي القايي سه فاز
استاتور
رتور
حلقه‌های لغزان
جاروبک‌ها
یاتاقان و بدنه
سیم‌پیچی
انواع موتورهاي القايي سه فاز
موتورالقایی رتور قفسی (قفس سنجابی)

موتورالقایی رتور سیم‌پیچی
اساس كار موتور القايي
لغزش
حدود تغييرات لغزش
دیاگرام توازن قدرت در موتور‌های القایی
تلفات مسي استاتور
تلفات مسي روتور
تلفات آهني
تلفات فوكو (ادي)

تلفات هيسترزيس

روابط توان POWER relations
کنترل مشخصه گشتاور سرعت موتور القایی
کنترل مقاومت اهمی رتور
کنترل ولتاژ تغذیه
روش‌های کنترل دور موتور‌های القایی
روش‌های راه‌اندازی موتور‌های القایی
راه‌اندازی مستقیم
راه‌اندازی موتور به روش ستاره مثلث
روش راه‌اندازي توسط افزايش مقاومت رتور (موتورهاي رتور سيمپيچي شده
روش راه‌اندازي موتورهاي قفس سنجابي با توجه به جريان و مقاومت رتور
کلاس A
کلاس D
کلاسهاي C، B
رتورهايي با ميله‌هاي عميق
روش راه‌اندازي موتورهاي بزرگ به کمک خازن

مشکل راه‌اندازي موتورهاي القايي بزرگ

عملکرد يک سيستم راه‌اندازي خازني
راه‌اندازی نرم (Soft Starter)
اینورتر (درایو، کنترل دور، F. C و ۳VF)
نکاتی در رابطه با تجهیزات راه‌اندازی
موتور القایی تک فاز
روش‌های راه‌اندازی موتورالقایی تکفاز
انواع موتورالقایی تکفاز
ـ الکتروموتور تکفاز القايي AC با فاز شکسته
ژنراتور القایی (آسنکرون)
مشخصه‌های الكتریكی
مزایای ژنراتور القایی
معایب ژنراتور القایی
پدیده ناپایداری ژنراتورهای القایی
اتصال كوتاه سه‌فاز ناگهانی

كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی)

اتصال كوتاه تك‌فاز
پدیده خود تحریكی
سیستم بهره‌برداری و كنترل
راه‌اندازی
بهره‌برداری موازی
بارگذاری
توقف آهسته
از كار افتادن (SHUTDOWN)
ماشین‌های جریان مستقیم
انواع ماشین‌های DC از دیدگاه نوع تحریک
کاربرد جوشکاری
موتور اونیورسال

فصل دهم: مختصری بر کيفيت توان

تعاريف و اصطلاحات کيفيت برق
ولتاژ
تعاريف و اصطلاحات کيفيت برق-ولتاژ
مشكلات عدم کيفيت ولتاژ
مشكلات ولتاژ transient و Surge ها
حدود مجاز ولتاژ و عدم تعادل ولتاژ
جريان

مشكلات عدم تعادل جريان

عوامل برهم زننده کيفيت جريان
راه حلهاي بهبود کيفيت برق
:(Brownout) راه کارهای بهبود کاهش زياد دامنه ولتاژ
راهکارهای بهبود قطعی لحظه‌ای ولتاژ
راه کارهای بهبود تعادل جريان
راهکار بهينه بهبود کيفيت برق و صرفه جويی انرژی
هارمونيک
تعاريف هارمونیک
مشکلات هارمونيک
ضريب توان
مشكلات بدی ضريب توان

فصل یازدهم: مبانی اولیه قیمت‌گذاری و قيمت تجهيزات

استهلاک ماشین‌آلات
تعاریف استهلاک
دارایی‌ها
جاری (دارای گردش و زیر یکسال عمر)
ثابت
روش‌های محاسبه استهلاک

كتاب درسنامه آزمون‌های کارشناسی رسمی (کتاب اول: مبحث تاسیسات الکتریکی)

خط مستقیم
تراز نزولی
مجموع ارقام سالها
وجوه تنزیل یافته
ترم‌های معاملات خارجی
لیست برخی قیمتها
موتورژنراتور
لیست قیمت آلترناتور چینی مارک Stream
آلترناتور تکفاز سری ST
آلترناتورسه فاز سری STC
لیست قیمت ژنراتورهای STAMFORD POWER ساخت کشور چین

لیست قیمت ژنراتورهای ایتال موتورز

لیست قیمت ژنراتور مکالته ساخت کشور ایتالیا
قیمت ژنراتور مکالته ساخت کشور چین
خطوط تولید و دستگاهای برق
لیست قیمت الکتروموتورها
ليست قيمت مجاز فروش ترانسفورماتورهاي شركت ايران ترانسفو
لیست قیمت کنتاکتور شیلین الکتریک تایوان
لیست قیمت کنتاکتور ال اس
لیست قیمت کلید و رله‌ی اضافه بار ال اس
بیمتال ال اس
لیست قیمت خازن‌های سیلندری و کتابی شیلین
لیست قیمت خازن ال اس

منابع و مآخذ