امروزه در مراکز صنعتی و اداری جهت نظارت بر محیط فیزیکی و نظارت برکار کارکنان یا کـارگران درجـهت کنترل و مدیـریت بهـتر و کارآمـدتر بـه وفـور از سیستم دوربینهای مـداربسته (closed circuit TV) (cctv) استفاده میشود.این سیستمها به عنوان سیستمهای کنترل تصویری نیز نامیده میشوند. گاهی نیز از این سیستم دوربینهای مداربسته با مخفف CCVE (تجهیزات ویدئویی مدار بسته) یاد میشود. در محلهایی مانند بانکها ـ ادارات ـ دانشگاهها ـ کارخانجات ـ فروشگاههای بزرگ ـ فروشگاههای فروش اجناس گرانقیمت مانند طلافروشیها ـ در سوپرمارکتهای بزرگ و در کنترل ترافیک خیابانها و چهارراهها سیستم دوربینهای مداربسته را میتوان نصبومورد استفاده قرار داد. استفاده از سیستم دوربینهای مداربسته در منازل مسکونی رواجچندانی نیافتهاست ولی با پا به عرصه گذاشتن سیستم دوربینهای مداربسته که قادرند حرکت را در محدوده تحت نظارت سیستم تشخیص و اعلام خطر نمایند یا توسط سنسورهای خاصی تحریک شده و شروع به ضبط فیلم از محل بنمایند انتظار میرود که استفاده از سیستم دوربینهای مداربسته در منازل مسکونی نیز گسترش بیابد. به اینگونه سیستمها دزدگیرتصویری نیز گفته میشود.
اصول کار سیستم دوربینهای مداربسته
اصول کار سیستم دوربینهای مداربسته CCTV به این صورت است که ابتدا تصاویر توسط سیستم دوربینهای مداربسته دریافت شده و برای نمایش و پخش به مانیتور یا تلویزیون انتقال داده میشود. همچنین برای ضبط و یا تغییر نحوه نمایش روی مانیتور و پخش همزمان تصاویر دوربینها روی مانیتور و کنترل از راه دور دوربینها نیز تجهیزات و امکاناتی وجود دارد. چون تصاویردریافت شده از سیستم دوربینهای مداربسته برای بینندگان محدود میباشد لذا به آنها تلویزیون مدار بسته میگویند بر خلاف تلویزیون عمومی (Broadcast TV) که جهت پخش تصاویر برای عموم میباشد. با توجه به تنظیماتی که روی دوربینها و سایر تجهیزات میتوان انجام داد این سیستمها در شرایط جوی متفاوت و در روز و شب نیز کارایی خوبی دارند. برای کنترل ورود و خروج افراد به یک محل و برای کنترل مکان های وسیع توسط چندین دوربین و نمایش همزمان تصویر آنها و نظارت سمعی و بصری از فواصل بسیار دور از طریق شبکه تلفن بدون نیاز به حضور فیزیکی کنترل کننده در محل و در دستگاههایی که کنترل بصری آنها توسط انسان مقدور نبوده یا خطر آفرین میباشد نیز میتوان از این سیستمها استفاده کرد. لذا استفاده از سیستمهای CCTV روز به روز در حال رشد است و با توجه به تکنولوژی ساخت تجهیزات آن که مبتنی بر صنعت الکترونیک و کامپیوتر میباشد. ساخت و تولید تجهیزات سیستم دوربینهای مداربسته هم بهطور متناوب در حال تکامل و پیشرفت است.
ما در این مقاله سعی نمودهایم تا اصول کلی و امکانات عمومی سیستم دوربینهای مداربسته را به همراه برخی از موارد نمونه از مشخصات و امکانات تجهیزات برای اطلاع و آشنایی خوانندگان عزیز ارائه نماییم.
عموماً در سیستمهای CCTV تجهیزات زیر مورد استفاده قرار میگیرد:
- 1ـ دوربین (camera)
- 2ـ کاور دوربین (camera Housing)
- 3ـ پایه دوربین (BASE Bracket)
- 4ـ نمایش دهنده تصویر (monitor tv)
- 5ـ انتخاب کننده (switcher)
- 6ـ کواد (Quad)
- 7ـ ترکیب کننده (Multiplexer)
- 8ـ ضبط کننده (Recorder)
- 9ـ کنترل کننده (controller)
- 10ـ کارتهای تصویر (capture card)
- 11ـ تقویت کننده رادیویی (Booster)
- 12ـ نظم دهنده ویدیویی (Video Router)
اصطلاحات متداول در سیستم دوربینهای مداربسته
قسمتی از اصطلاحات متداولی که ممکن است در مورد سیستم دوربینهای مداربسته و در مشخصات ذکر شده برای تجهیزات با آن ها برخورد کنید در زیرتوضیح داده شده است:
- A/D:مبدل آنالوگ به دیجیتال یا همان ADC (ANALOG TO DIGITAL CONVERTOR )
- ALPHANUMERIC : وسیله قرار دادن نوشته روی تصویر که در DVR ومولتی پلکسر کاربرد دارد .
- BACK – FOCUS : تنظیم مکان لنز در رابطه با سنسور CCD در دوربین
- (B.W(WIDTH BAND: پهنای باند فرکانس که برای سیگنال ویدئویی معمولی 5 مگا هرتز است .
- BETAMAX :فرمت ضبط ویدئویی شرکت SONY و رقیب VHS
- CCD APERTURE : سطحی از CCD که به نور حساس است.
- CCIR :انجمن رادیویی بین المللی برای استاندارد تلویزیونی اروپا
- CDS ( CORROLATED DOUBLE SAMPLING ) : تکنیکی در ایجاد ترکیب رنگ در بعضی از دوربینهای CCD
- CFA ( COLOR FILTER ARRAY ) : فیلترهای نوری که در دوربین CCD برای تولید ترکیب رنگ سیگنال ویدئویی استفاده میگردد .
- CIE : انجمن بین المللی نور که واحدهای نوری را تعریف و ارائه میکند .
- CHROMINANCE : به اطلاعات رنگ سیگنال ویدئویی گفته میشود .
- CONTRAST: یکی از تنظیمات کیفیت تصویر، اختلاف بین روشنترین و تاریکترین نقطه تصویر
- D/A : مبدل سیگنال دیجیتالی به آنالوگ .
- DARK CURRENT : نشت سیگنال از CCD در نبود نور که ایجاد نویز (dark noise) میکند .
- DMA ( DIGITAL MICRO MIRROR DEVICE ): یک تکنولوژی جدید ساخت سنسور ویدئویی که از تعداد زیادی آینه مینیاتوری روی چیپ استفاده میشود.
- DUPLEX:سیستم ارتباطی که اطلاعات را در دو جهت رفت و برگشت مبادله میکند. در سیستم دوربینهای مداربسته معمولاً به امکان ضبط و پخش با هم به صورت مولتی پلکس گفته میشود.
- D.S.P : مدار الکترونیکی پردازنده سیگنال دیجیتالی
- DV-MINI: یک فرمت ضبط صدا و تصویر جدید که اکثراً در هندی کم استفاده میشود .
- D-VHS : استاندارد جدید ارائه شده توسط JVC برای ضبط سیگنال دیجیتالی روی VHS
- EBU : اتحادیه پخش برنامههای اروپایی
- EIA : انجمن صنعتی الکترونیک
- FCC : کمسیون ارتباطات فدرال آمریکا
- FIELD : تعداد نصف خطوط فریم را گویند در سیستم CCIR/PAL تعداد فیلدها 50 عدد در ثانیه و درسیستم EIA /NTSC تعداد فیلدها 60 عدد در ثانیه است .
- FRAME STORE : وسیله الکترونیکی شماره گذاری و ذخیره فریمهای تصویر