کتاب خودآموز کاربردی “اپراتوری سیستم CENTUM VP ساخت شرکت یوکوگاوا”

کتاب خودآموز کاربردی “اپراتوری سیستم CENTUM VP ساخت شرکت یوکوگاوا”

پیش‎گفتار

همواره بابت این که در برخی جوامع ظاهر پدیده‎ها پسندیده‎تر از باطن آنهاست و به کارکرد فنی یک محصول فناورانه، به‎عنوان اولویت دوم، پس از جلوه‎های نمایان بیرونی نگاه می‎شود، احساس تقلبی و پوشالی‎بودن امر موضوعه به من دست می‎دهد. مثلا این که بی‎خط‎وخش‎بودن بدنه خودروی دست دوم، بسیار اولویت و ارجحیت بالاتری دارد نسبت به تازه‎نفس‎ماندن موتور آن.

در جهان اتوماسیون صنعتی نیز، شاید اکثریت مخاطبان و کاربران سیستم ‎های کنترل، مثلا محیط اپراتوری سیستم DeltaV، ساخت شرکت آمریکایی امرسون، را به محیط گرافیکی CENTUM، ساخت شرکت ژاپنی یوکوگاوا ترجیح می‎دهند. ذات فرهنگ و تمدن مصرف‎گرایی و کالاپرستی و ظاهرپسندی در جامعه آمریکا که نمونه اعلای شیک‎ در قیاس با جامعه کژریخت و چهل‎تکه ایران، ولی در همان سبک و سیاق است، طالب آن است که منابع متعدد و متنوعیِ، از زمان گرفته تا انرژی و تیم و هزینه و امکانات و تسهیلات و غیره، صرف جلوه‎های بصری و تصویری در طراحی و ساخت محصولات از جمله نرم‎افزار اپراتوری گردد. درحالی‎که، کاربر متخصص، متبحر و حرفه‎ای به‎خوبی تشخیص می‎دهد که آیا بهره‎برداری و پایش در محیط گرافیکی CENTUM چه مزایا و چه معایبی نسبت به DeltaV دارد. امرسونی که این نرم‎افزار را خود طراحی و تولید نکرده، و آن را از شرکت Intellution خواسته تا به‎نام iFix توسعه دهد؛ در‎حالی‎که، یوکوگاوا نرم‎افزار خود را از ابتدا تا انتها با تیم R&D خود خلق کرده و تاکنون بسط داده است.

یکی از ویژگی‎های محصولات سخت‎افزاری و نرم‎افزاری یوکوگاوا این بوده که بر اساس اصل و فرهنگ ژاپنی کای‎زن طراحی و ساخته شده‎اند: یعنی بهبود و بهینه‎سازی مستمر تدریجی. و بر اساس اصل و فرهنگ ژاپنی دیگری به‎نام تیان تکامل تاریخی پیدا کرده است: یعنی طرح پیشنهادات و انتقادات و به کار بستن بی‎وقفه آنها در مراحل بعدی توسعه و تداوم در این روند. این خط سیر، در توسعه و گسترش سیستم CENTUM کاملا مشهود و محسوس است، به‎ویژه در تعمیم و امتداد از نسل CS3000 R3 به نسل VP R6. این پدیده شامل محیط اپراتوری آن نیز می‎شود که به‎مراتب کاربردی‎تر و جذاب‎تر می‎نُماید. یکی از جنبه‎های ارجح این سیستم موفق، امکانات متنوع و متعدد عیب‎یابی، گزارش‎گیری و رفع‎عیب سیستم سخت‎افزاری آن در محیط برخط اپراتوری می‎باشد که در نوع خود یکه و یگانه به نظر می‎رسد. و جلوه‎ها و جنبه‎های دیگر …

اما در مورد روش خودآموزی گام‎به‎گام این کتاب و کتاب‎های قبلی این نگارنده که در مورد مهندسی CENTUM VP و مهندسی ProSafe-RS بوده، قویا پیشنهاد می‎گردد که بندبه‎بند و شکل‎به‎شکل کتاب را همگام و همزمان با محیط نرم‎افزاری قابل‎دسترس بر روی لپ‎تاپ یا هر سیستم موجود دیگری، همراه با رفت‎وآمدهای دایمی میان کتاب و نرم‎افزار تکرار و ممارست را مبنای یادگیری از خود قرار داده و بر این اصل صحه گذاشت که: توانا بود هر که تمرین کند!

درضمن، محتوای این کتاب خودآموز متکی بر پروژه‎های آموزشی خاصی است که در قالب دوره‎ای 5 روزه تدریس می‎گردد. اگر اینجا و آنجا اشارات خاصی به نمونه‎هایی از این پروژه‎ها می‎شود، کارورزان می‎باید کتاب را با دیتابیس پروژه‎های دیگری که به آنها دسترسی دارند، گام‏‎به‎گام تطبیق دهند.

قابل‎ذکر است که با داشتن نرم‎افزار اصلی و برنامه کاربردی نصب‎شده در قالب VMware با لایسنس‎های آموزشی که کامل‎ترین بسته می‎باشد، می‎توان هم کنترل‎گرهای متعدد FCS از VP و هم کنترل‎گرهای متعدد SCS از RS به شکل یکپارچه‎شده با VP را به‎همراه فرایند و تجهیزات و ادوات گرافیکی‎شده، صرفا روی یک لپ‎تاپ تکی به‎طور شبکه‎بندی‎شده کاملا شبیه‎سازی دم‎دستی و رایگان انجام داد و کل یک مجتمع صنعتی (نفت، گاز، پتروشیمی، نیروگاه و …) را به‎روش آزمون و خطای روش‎مند مورد تمرین و ممارست قرار داد، پیش‎وبیش‎ازآن‎که دست به سیستم واقعی و عملی توام با خطر و مخاطرات زد.

بر خود لازم می‎دانم که با خوانندگان محترم موضوعی را در میان بگذارم که مربوط به تطابق تطبیق‎ناپذیر زبان انگلیسی با زبان فارسی می‎باشد؛ چرا که ممکن است طی قرن‎ها زبانی به لحاظ تخصص ویژه‎ای توسعه بیابد و زبان دیگر نه. مثلا در کتابچه‎های راهنمای انگلیسی از واژه‎هایی نظیر Frame، Popp-up، View و Window به‎وفور استفاده می‎شود، درحالی‎که هر یک اشاره‎ای به شکل خاص از پنجره گرافیکی (تصویری یا مصور) دارند و تفاوت‎هایی جزئی نسبت به‎هم در عمل پیدا می‎کنند. برای مترادف‎های نزدیک به‎هم در یک طیف همگون، بهتر آن دیدم که به مصداق عملی آنها در متن و شکل اشاره و بسنده نمایم.

سپاسگزاری

این کتاب را به رسم قدردانی از تاثیرگذارترین افراد در زندگی حرفه‎ای خود، این‎بار تقدیم می‎کنم به جناب آقای جعفری، مدیر مدرسه راهنمایی شهید محراب مدنی بین سال‎های 1363 تا 1366 در منطقه 19 تهران که مسیر تحصیلی و در امتداد آن، مسیر شغلی خود را مدیون و مرهون ایشان می‎دانم. هرگز از خاطرم نمی‎رود روز و ساعتی را که ایشان برای قانع‎کردن مادرم به خانه ما آمدند و از وی خواستند که به من اجازه دهد که مسیر آینده خویش را خود ترسیم کنم. و این گونه سرنوشت خود را از سر در سر خویشتن، اما با سرشت به‎ارث‎رسیده از همان مادر بازنگری و بازنویسی کردم: از سرشت تا سرنوشت با خودنویس خویش …

و بالاخره، به سنت همیشگی، از همسر و دختران‎مان بابت دل‎دانی و رواداری مداوم‎شان در این مسیر پرمشقت و تقلا کمال قدرشناسی را به‎عمل‎می‎آورم.

فهرست کتاب خودآموز کاربردی “اپراتوری سیستم CENTUM VP ساخت شرکت یوکوگاوا”

فصل اول/ معماری سیستم برای امر بهره برداری

فصل دوم/ چیدمان محیط HIS و پیشبری آن

فصل سوم/ پنجره‎های بهره‎برداری یا همان اپراتوری

فصل چهارم/ کیبورد مخصوص اپراتوری

فصل پنجم/ توابع کنترلی تنظیم‎گر و محاسباتی

فصل ششم/ صفحات نمایش‎گر کنترل تسلسلی (توالی) یا Sequence Control

فصل هفتم/ پنجره‎های آلارم و پیام

فصل هشتم/ تنظیمات HIS

ضمیمه الف/ راه‎اندازی محیط شبیه‎سازی مجازی

ضمیمه ب/ عناوین تکمیلی