کتاب اصول اجرایی و حفاظتی در تأسیسات الکتریکی

کتاب اصول اجرایی و حفاظتی در تأسیسات الکتریکی

در کتاب اصول اجرایی و حفاظتی در تأسیسات الکتریکی سعی شده است مطالبی متفاوت در اختیار خوانندگان گرامی قرار بگیرد. به نحوی که مخاطبین را ترغیب و تشویق به یادگیری مسائل کاربردی حوزه تاسیسات برقی نماید. که البته نتیجه آن نیز اجرای صحیح سیستم‌های توزیع انرژی الکتریکی و در رأس آن‌ها اجرای صحیح تأسیسات الکتریکی است.

در کتاب اصول اجرایی و حفاظتی در تأسیسات الکتریکی مطالب تئوری، مسائل و مفاهیم پیچیده صنعت برق با تبدیل به نکات حفاظتی و اجرایی ساده و با تلفیق تجربیات شخصی مؤلف به نحوی آمیخته شده است. که به عنوان یک مرجع کاربردی برای خوانندگان گرامی به خصوص کسانی که در زمینه اجرای تاسیسات الکتریکی مشغول به کار هستند تبدیل شده و آنها بتوانند به راحتی اطلاعات لازم را استخراج نموده و در صنعت برق به کار بگیرند.

پیشگفتار:

در دنیای امروزی که صنعت برق مهمترین انرژی و به عنوان لازمه تمام فعالیت‌های بشر به حساب می‌آید، تقریبا همه انسان‌ها به طور مستقیم یا غیرمستقیم در زندگی روزمره با انرژی الكتريكي در ارتباط دارند، لذا ضروری است جهت عملکرد صحیح سیستم‌های الکتریکی، تجهیزات، ساختمان‌ها و صنایع و درنتیجه کاهش خطا و خطراتی که می‌تواند سیستم، تجهیزات، موجودات زنده و در راس آن انسان‌ها را تهدید کند تدابیری اندیشید.

لذا در این راستا آموزش اصولی و صحیح اجرای تاسیسات الکتریکی، نصب تجهیزات حفاظتی مناسب و اجرای صحیح سیستم توزیع انرژی الکتریکی اهمیتی ویژه‌ای دارد که متأسفانه برخی کشورها در اجرای آن کم توجهی کرده و همین امر باعث تداخل در عملکرد صحیح تجهیزات، وسایل حفاظتی و در نتیجه بروز خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیری بر پیکر هر صنعت و جامعه‌ای خواهد شد.

در مورد سیستم‌های توزیع انرژی الکتریکی، تاسیسات الکتریکی و حفاظت تجهیزات و ساختمان‌ها مراجع، استانداردها و آیین‌نامه‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام از آنها بسته به نوع کار سیستم، شرایط محیطی، سطوح ولتاژ و…. محاسن و معایبی دارند. ولی سوال اینجاست! آیا این اطلاعات به صورت کاربردی و ساده در دسترس عموم قرار دارند؟ آيا از تجربیات اجرایی افراد در این حوزه استفاده شده است؟ آیا مطالب به نحوی بیان شده است که مخاطب را تعقیب به خواندن آن بکند؟

در مرجع پیشرو سعی شده است اطلاعات مفید، کاربردی، نکته‌وار و به‌دور از مقدمه‌چینی و زیاده‌گویی به‌نحوی تهیه و دسته‌بندی شود که درک آنها حتی برای کلیه افراد صنعت برق نیز امکان‌پذیر باشد.

البته در اینجا برخی فصل‌ها در حد آشنایی، برخی در حد نیاز و برخی نیز بصورت جامع بیان شده است. در صورتی که در مورد مطلبی بین مراجع مختلف تناقض یا دوگانگی وجود داشته است، مطلبی که از لحاظ سطح ایمنی و حفاظتی نسبت به دیگری ارجع‌تر و قوی‌تر بوده به شکلی منطقی و با تلفیقی از تجربه بیان شده است، همچنین دلیل تکرار موضوعی در بخش‌های مختلف، نشان از اهمیت و ارتباط آن موضوع با بخش مورد نظر می‌باشد. شایان ذکر است که برخی از مطالب و نکته‌های کتاب، جدول‌های داخل متن و یا آخر کتاب، حاصل تجربیات مولف بوده و توسط ایشان محاسبه و تکمیل گردیده است و منبع مشابهی ندارد.

محتوا کتاب:

• مطابق با آخرین ویرایش مقررات ملی ساختمان
• ارائه نکات اجرایی، تجربی و کاربردی به زبان ساده 
• ویژه مهندسان برق، مجریان، ناظران و پیمانکاران
• شامل ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی
• تلفیق تجارب عملی مولفین با استانداردهای مقررات

فهرست کتاب:

فصل اول / تعاریف، آشنایی با کمیت‌های الکتریکی

۱-۱-هدف

۱-۲-دامنه کاربرد

۱-۳-تعاریف

۱-۴-تاریخچه تولید الکتریسیته

۱-۵-آشنایی با کمیت‌های الکتریکی

۱-۶-پتانسیل الکتریکی

۱-۷-جریان الکتریکی

۱-۸-فرکانس

۱-۹-مقاومت الکتریکی

۱-۱۰-توان الکتریکی

۱-۱۱-ضریب هدایت الکتریکی

۱-۱۲-شبکه انتقال و توزیع انرژی الکتریکی

فصل دوم / خطرات جریان الکتریکی و راههای جلوگیری از آن

۲-۱-بدن انسان و خطر برق‌گرفتگی

۲-۲-شوک الکتریکی (برق‌گرفتگی)

۲-۳-عوامل بوجود آورنده شوک الکتریکی

۲-۴-عوامل موثر در شدت شوک الکتریکی

۲-۵-نقش ولتاژ و جریان در برق‌گرفتگی

۲-۶-نقش فرکانس در برق‌گرفتگی

۲-۷-نقش وضعیت فیزیولوژیک فرد در برق‌گرفتگی

۲-۸-نقش مدت زمان تماس و سطح تماس در برق‌گرفتگی

۲-۹-نقش مسیر عبور جریان در برق‌گرفتگی

۲-۱۰-نقش محیط زیست و موقعیت مکانی در برق‌گرفتگی

۲-۱۱-آمار حوادث ناشی از انرژی الکتریکی

۲-۱۲-حفاظت در برابر تماس با جریان الکتریکی

۲-۱۳-حفاظت در برابر تماس مستقیم

۲-۱۴-حفاظت در برابر تماس غیر مستقیم

۲-۱۵-نجات مصدومین بر اثر برق‌گرفتگی

۲-۱۶-اقدامات اولیه به مصدوم

۲-۱۷-بررسی علائم حیاتی مصدوم

۲-۱۸-سوختگی‌های ناشی از برق‌گرفتگی

۲-۱۹-اسپاسم و تشنج عضلانی بر اثر برق‌گرفتگی

۲-۲۰-همواره بخاطر داشته باشید….

۲-۲۱-آشنایی با الکتریسیته ساکن و پدیده صاعقه

۲-۲۲-الکتریسیته ساکن

۲-۲۳-پدیده صاعقه یا آذرخش

۲-۲۴-خطرات و خسارات‌ ناشی از برخورد صاعقه

۲-۲۵-آشنایی با خطرات ناشی از ولتاژ گام

۲-۲۶-آشنایی با خطرات ناشی از ولتاژ تماس

۲-۲۷-سیستم‌های حفاظت در برابر صاعقه

فصل سوم / ملاحظات فنی و حفاظتی در تاسیسات

ملاحظات مورد نیاز در اجرای تاسیسات الکتریکی

حریم مجاز خطوط برق

فصل چهارم / سیستم‌های توزیع انرژی الکتریکی

۴-۱-انواع سیستم‌های توزیع انرژی الکتریکی

۴-۲-انواع سیستم‌های TN

۲-۱-سیستمTN-C

۲-۲-سیستم TN-S

۲-۳-سیستم TN-C-S

۲-۴-سیستم TT

۲-۵-سیستم IT

۴-۳-نتيجه‌گيري در مورد سيستم‌هاي توزیع انرژی الکتریکی

۴-۴-وضعیت سیستم‌های TN-C و TN-S از نظر پخش امواج الکترومغناطیسی

۴-۵-ذکر چند نکته مهم

فصل پنجم / سیستم‌های‌ اتصال زمین

۵-۱-تاریخچه

۵-۲-اهميت سیستم اتصال زمین

۵-۳-سیستم‌ اتصال زمین

۵-۴-انواع سیستم‌های اتصال زمین

۵-۵-مولفه‌های تعیین‌کننده مقاومت کلی الکترود زمین

۵-۶-مقاومت خود الکترود

۵-۷-مقاومت خاک اطراف الکترود

۵-۸-مقاومت سطح تماس الکترود با خاک

۵-۹-چگونه می‌توان مقاومت الکترود زمین را بهبود داد؟

۵-۱۰-افزایش اندازه الکترود

۵-۱۱-استفاده از میله‌های مرکب

۵-۱۲-آماده‌سازی خاک اطراف الکترود

۵-۱۳-الکترودهای‌ اتصال زمین

۵-۱۴-مسائل مربوط به الكترودهای اتصال زمين (چاه ارت)

۵-۱۵-مسائل مربوط به هادی‌های اتصال زمین

۵-۱۶-همبندی سیستم‌های اتصال زمین

۵-۱۷-همبندی اصلی و همبندی اضافی(کمکی)

۵-۱۸-مسائل مربوط به همبندی سیستم اتصال زمین

۵-۱۹-اندازه‌گیری مقاومت سیستم اتصال زمین

۵-۲۰-اندازه‌گیری به روش افت پتانسیل یا سه الکترودی با فاصله ۵۰%

۵-۲۱-اندازه‌گیری به روش افت پتانسیل یا سه الکترودی با فاصله ۶۲%

۵-۲۲-اندازه‌گیری به روش تزریق جریان

۵-۲۳-اندازه‌گیری به روش زمین مرده یا روش دو الکترودی

۵-۲۴-مسائل مربوط به اندازه‌گیری مقاومت سیستم اتصال زمین

۵-۲۵-مسائل مربوط به نصب سیستم‌های صاعقه‌گیر

فصل ششم / حفاظت در تاسیسات و تابلوهای توزیع برق

۶-۱-حفاظت در تاسیسات

۶-۲-انواع حفاظت در تاسیسات الکتریکی

۶-۳-کلیدهای حفاظتی پر مصرف در تاسیسات

۶-۴-کلید اتوماتیک مینیاتوری MCB و انواع آنها

۶-۵-کلید اتوماتیک کمپکت (بدنه تزریقی) MCCB

۶-۶-کلید اتوماتیک محافظ موتور MPCB

۶-۷-برخی تفاوت‌های کلیدهای MCCB و MCB

۶-۸-کلید اتوماتیک هوایی ACB

۶-۹-کلیدهای مغناطیسی (کنتاکتورها)

۶-۱۰-کلید مجزاکننده زیر بار

۶-۱۱-شرایط کلید‌های مجزا کننده

۶-۱۲-کلید یا وسیله حفاظتی جریان باقیمانده (RCD یا RCCB یا RCBO)

 ۶-۱۳-رله کنترل فاز

۶-۱۴-حفاظت در برابر اضافه ولتاژ ناشی صاعقه

۶-۱۵-کلید حفاظتی بی‌متال

۶-۱۶-تفاوت کلید حرارتی و بی‌متال

۶-۱۷-مسائل حفاظتی در طراحی تاسیسات الکتریکی

۶-۱۸-تابلوهای توزیع برق تاسیساتی

۶-۱۹-مسائل مربوط به تابلوهای توزیع برق تاسیساتی

 ۶-۲۰-ارائه طرح به تابلو ساز

فصل هفتم / انتخاب و نصب هادی‌های انتقال جریان

اهمیت‌ هادی‌ها در توزیع انرژی الکتریکی

مسائل مربوط به انتخاب و نصب هادی‌های انتقال جریان

نکات مربوط به هادی‌های شبکه، تلفن و آنتن مرکزی

فصل هشتم / نصب تجهیزات عمومی

مسائل مربوط به نصب تجهیزات

فصل نهم / سیستم برق اضطراری و برق ایمنی

۹-۱-چرا برق اضطراری

۹-۲-مسائل مربوط به سیستم برق اضطراری

۹-۳-مسائل مربوط به سیستم برق ایمنی

۹-۴-مختصری از نحوه محاسبه UPS و باطری

۹-۵-محاسبه توان UPS

۹-۶-محاسبه زمان پشتیبانی با توجه به آمپر ساعت باطری‌ها

۹-۷-محاسبه تعداد باطری‌ها

پیوست ۱ / محاسبه جریان مجاز کابل‌ها‌ و انتخاب صحیح آنها

جریان مجاز کابل

مشخصات الکتریکی کابل‌های قدرت

فاکتورهای مهم در انتخاب کابل‌های جریان

مسائل و جدول‌های کاربردی محاسبات جریان کابل‌ها

نکات مربوط به پیوست یک

پیوست ۲ / محاسبه جریان الکتروموتورها و تجهیزات حفاظتی آنها

اضافه بار و اتصال کوتاه

حفاظت مصرف‌کننده‌ها در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه

محاسبه سرانگشتی جریان و توان تقریبی الکتروموتورها و ژنراتورها با فرمول تجربی

نکات مربوط به پیوست دو

پیوست ۳ / دستورالعمل نصب سرکابل حرارتی ۲۰ کیلوولت

اقدامات اولیه و راهنمای عمومی قبل از شروع کار در نصب سرکابل حرارتی

پیوست ۴ / دستورالعمل نصب مفصل حرارتی ۲۰ کیلوولت

اقدامات اولیه و راهنمای عمومی قبل از شروع کار در نصب مفصل حرارتی

کتاب اصول اجرایی و حفاظتی در تأسیسات الکتریکی