کتاب آموزش جامع و اصول حرفه ای صورت وضعیت نویسی، متره و برآورد پروژه‌ها

مجموعه حاضر جهت آشنایی کامل با مبانی و مفاهیم و اصول حرفه‌ای اندازه‌گیری، برآورد و صورت وضعیت‌ نویسی پروژه‌ها در هر دو حوزه پیمانکاری و مشاوره فراهم گردیده تا در کنار دو کتاب تالیف شده دیگر یعنی: «اصول و مسائل حقوقی و فنی امور پیمان» و نیز « تکنیک‌های کاربردی مدیریت و تحلیل تاخیرات در پروژه»، یک مرجع مناسب برای کلیه علاقه‌مندان به مسائل امور پیمان و مرتبط با متره، برآورد و اندازه‌گیری پروژه‌ها، نحوه صورت وضعیت نویسی خدمات مطالعه، طراحی و نظارت مشاور با مثال‌های کاربردی متعدد و هدف گذاری مسئولین در ویرایش و تکمیل بخش‌نامه‌های جاری و تطابق آن با مطالعات و ضوابط مستند شده مراجع و کشورهای صاحب سبک و مجرب در زمینه امور پیمان باشد.

یک از کاستی‌های فضای طرح‌های عمرانی و اجرایی در کشور  را می‌توان نبود یک مجموعه جامع، مانع و استاندارد و با رعایت اصول حرفه‌ای برای اندازه‌گیری، برآورد و صورت وضعیت نویسی پروژه‌ها در هر دو حوزه پیمانکاری و مشاوره دانست. علی‌رغم وجود بخش‌نامه‌ها و ضوابط متعدد، رفتار سلیقه‌ای برخی کارفرمایان یا مشاوران خسارات غیر قابل جبران پنهانی را به طرفین قرارداد تحمیل می‌کند.

برآورد تقریبی موضوع کار جهت مناقصه، عدم پیش‌بینی اقلام تعیین شده در برآورد ناشی از تعجیل کارفرما، تطویل تایید و ابلاغ صورت جلسات و دستور کارها، تطویل رسیدگی صورت‌ وضعیت‌ها، ناهماهنگی مشاور و پیمانکار در تنظیم صورت جلسات، تاخیر در پرداخت صورت وضعیت‌ها، عدم اطلاع از استانداردهای مربوط به متره و صورت وضعیت، تغییر یا نبودن مدیر پروژه یا نماینده کارفرما در کارگاه، پایبند نبودن به نظام مستند سازی پروژه، ضعف عوامل تنظیم یا رسیدگی کننده اسناد پروژه و صورت وضعیت‌ها، بی اطلاعی مراجع قضایی از امور پیمان در طرح‌های عمرانی و ده‌ها مورد دیگر، استلزام تالیف و وجود چنین مجموعه‌ای را ایجاب می‌کند.

آنچه در این کتاب می‌خوانید

این مجموعه در نه فصل طراحی و تنظیم شده است و در جهت درک کامل خواننده از مطالب عنوان شده، مثال‌های کاربردی فراخور موضوع نیز ارائه شده است.

پس از بیان تعاریف برخی واژه‌های کاربردی و اشاره به کلیات و اهداف اندازه‌گیری، برآورد و صورت وضعیت نویسی در فصل اول، مبانی متره برآورد در فصل دوم ارائه شده است. اسناد راهنمای متره و برآورد و صورت وضعیت نویسی و منابع اصلی مربوط در فصل سوم به تفضیل توضیح داده شده و صورت وضعیت، انواع و روش‌های تنظیم آن به انضمام مفاهیم فهارس بها و ساختار شکست کار در فصل چهارم تشریح گردیده است.

فصل پنجم ضرایب قرار داد و انواع آن تبین گردیده و تشریح کاملی از تعدیل آحاد بها با مثال‌های کلیدی و کاربردی در فصل ششم صورت پذیرفته است.

فصل هفتم نحوه پیشنهاد قیمت پیمانکاران و اصول تجزیه بهای ردیف قراردادی را با مثال های کاربردی بیان می‌دارد.

در فصل هشتم نحوه صورت وضعیت نویسی مشاور برای خدمات مطالعاتی، طراحی و نظارت بر مبنای بخشنامه‌های ۱۳۹۷ تشریح گردیده و فصل نهم به تعریف و تبین کلیاتی از قرارداد و انواع آن، روش‌های اجرای پروژه های ساختمانی، طرح های عمرانی، برنامه ریزی زمان‌بندی، انواع مناقصات و وظایف و نقش دفتر فنی پیمانکار اختصاص یافته است.

همچنین کتاب آموزش جامع و اصول حرفه‌ای صورت وضعیت نویسی، متره و برآورد پروژه‌ها مشتمل بر موارد زیر می‌باشد: 

• تعاریف، مفاهیم کاربردی و اهداف متره، برآورد و صورت وضعیت نویسی پیمانکاران
• انواع متره و برآورد و صورت وضعیت و روش‌های تنظیم آن با مثال‌های کاربردی
• اصول و قواعد متره، برآورد و صورت وضعیت نویسی در قراردادهای FIDIC
• مفاهیم فهارس بهاء، ساختار شکست، تعدیل و اصول تجریه بهای کارها
• صورت وضعیت نویسی قراردادهای مهندسین مشاور برای خدمات طراحی و نظارت

فهرست مطالب کتاب صورت وضعیت نویسی متره و برآورد پروژه‌ها :

مقدمه

فصل اول / تعاریف کاربردی

۱- مقدمه

۲- تعاریف

۳- اهداف متره، برآورد و صورت وضعیت نویسی

فصل دوم / مبانی متره و برآورد

۱- مقدمه

۲- متره، برآورد و انواع آن

۲-۱ انواع متره

۲-۲ انواع برآورد

۳- برآورد هزینه اجرای کار یک پروژه

۳-۱ روش بسته

۳-۲ روش باز

فصل سوم / اسناد راهنمای متره، برآورد و صورتوضعیت‌نویسی

۱- مقدمه

۲- اندازه‌گیری و ارزیابی کارها در FIDIC

۲-۱ اندازه‌گیری کارها

۲-۲ روش اندازه‌گیری کارها

۲-۳ ارزیابی کارها

۳- تغییرات و تعدیل در قرارداد در FIDIC

۴- پرداخت صورت وضعیت‌ها در FIDIC

۵- دستورالعمل پیشنهادی صورتجلسات، دستورکارها و انواع آن

۵-۱ تعاریف

۵-۲ تهیه و ابلاغ صورتجلسه

۵-۳ گواهی انجام کار ماهانه

۵-۴ تهیه و ابلاغ دستورکار

۵-۵ صورت وضعیت‌های موقت

۵-۶ صورت وضعیت قطعی

۶- توضیحات تکمیلی درباره انواع صورتجلسات

۷- بررسی حمل مصالح در فهارس بهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

۷- کتاب صورت وضعیت نویسی متره و برآورد پروژه‌ها

۸- انواع گزارش‌های عملکردی پروژه

۸-۱ جدول گزارش عملکرد روزانه

۸-۲ گزارش ماهانه

فصل چهارم / صورت وضعیت و روش‌های تنظیم آن

۱- مبانی فهرست بهاء و ساختار شکست کار

۱-۱ فهرست بهاء

۱-۲ ساختار شکست کار

۲- تعریف صورت وضعیت و انواع آن

۳- روش‌های تهیه و تنظیم صورت وضعیت

۳-۱ صورت وضعیت فهرست بهایی (آیتمی)

۳-۲ صورت وضعیت مقطوع (سرجمع، متر مربعی، درصدی)

فصل پنجم / انواع ضرایب در قرارداد

۱- مقدمه

۲- ضریب بالاسری

۳- ضریب طبقات

۴- ضریب ارتفاع

۵- ضریب منطقه

۶- ضریب تجهیز و برچیدن کارگاه

۶-۱ تعاریف

۶-۲ روش تهیه برآورد تجهیز و برچیدن کارگاه

۷- ضریب مصالح پای کار

۸- ضريب پيشنهادي جزء (ضریب فصل) و کل

۹- ضريب تعدیل

۱۰- ضريب صعوبت یا سختی کار

۱۱- نحوه اعمال ضرایب در صورت وضعیت‌ها

فصل ششم / تعدیل آحاد بهاء

۱- مقدمه

۲- دستورالعمل نحوه تعدیل آحاد بهای پیمان

۲-۱ انتخاب نوع شاخص برای محاسبه تعدیل

۲-۲ محاسبه تعدیل صورت وضعیت‌ها

۳- نکات کلیدی در تعدیل پیمان‌های مبتنی بر شرایط عمومی پیمان و مشمول تعدیل

۴- مابه التفاوت مصالح

فصل هفتم / تجزیه بهاء و نحوه ارائه پیشنهاد قیمت

۱- مقدمه

۲- پیوست بخشنامه شماره ۱۲۳۲۵۷۹/۹۶ مورخ ۳۱/۳/۱۳۹۶

۳- بخشنامه شماره ۷۶۵۷۴/۱۰۰ مورخ ۱۹/۸/۱۳۸۷

(دستورالعمل نحوه ارایه پیشنهاد قیمت از سوی پیمانکاران، به تفکیک فصل‌های فهرست بها)

فصل هشتم / صورت وضعیت نویسی خدمات مهندسین مشاور

۱- مقدمه

۲- حق الزحمه مشاور

۲-۱ نحوه پرداخت حق‌الزحمه

۲-۲ صورت حساب نهايي و تسويه حساب

۳- بخشنامه شماره ۳۱۹۱-۵۴-۱۵۳۵۴-۱ تاریخ ۳۰/۹/۱۳۷۰ به دستگاه‌های اجرایی و مهندسان مشاور

۴- بخشنامه شماره ۴۱۹۰-۵۴-۱۹۹۶۸-۱ تاریخ ۲۸/۱۲/۱۳۷۰ به دستگاه‌های اجرایی و مهندسان مشاور

۴-۱ دستورالعمل مربوط به ضوابط عمومی و مشترک کارهای خدمات مشاوره‌ای که حق‌الزحمه آنها به روش درصدی تعیین می‌شود

۵- حق الزحمه نظارت کارگاهی مشاور

فصل نهم / مباحث تکمیلی

۱- تعریف قرارداد و انواع آن

۲- روش‌های اجرای پروژه‌های ساختمانی

۲-۱ روش امانی

۲-۲ روش متعارف (پیمانی)

۲-۳ روش طرح و ساخت

۳- انواع قرارداد به لحاظ اجرائی

۳-۱ پیمان بر اساس فهارس بهای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور

۳-۲ پیمان بر اساس فهارس بهای خاص

۳-۳ پیمان متر مربع زیربنا

۳-۴ پیمان یک قلم (بر اساس برنامه‌ریزی پیشرفت کار) (LS)

۳-۵ پیمان با قیمت ثابت

۳-۶ پیمان با قیمت مقطوع (برآورد کلی)

۳-۷ پیمان کلیدگردان (کلید در دست)

۳-۸ پیمان مدیریت

۳-۹ پیمان ساخت- بهره برداری-واگذاری یا انتقال (BOT)

۳-۱۰ پیمان ساخت- تملک- بهره برداری- واگذاری (BOOT)

۳-۱۱ پیمان ساخت- تملک- بهره برداری (BOO)

۳-۱۲ پیمان ساخت- اجاره- واگذاری (BLT)

۳-۱۳ پیمان ساخت- واگذاری – بهره برداری (BTO)

۴- طرح‌های عمرانی

۴-۱ انواع طرح‌های عمرانی

۴-۲ کسورات طرح‌های عمرانی

۴-۲-۱ بیمه تأمین اجتماعی

۴-۲-۱-۱ طبقه بندي قراردادها

۴-۲-۱-۲ وظايف واگذارندگان كار، پيمانكاران و سازمان تأمين اجتماعي

۴-۲-۲ مالیات

۴-۲-۲-۱ مالیات بر درآمد

۴-۲-۲-۲ مالیات بر ارزش افزوده

۴-۲-۲-۳ تضامين حسن انجام تعهدات، حسن انجام کار و پیش پرداخت

۵- برنامه زمان‌بندی

۵-۱ انواع برنامه زمان‌بندی متناسب با سطوح جزئیات پروژه

۵-۲ انواع برنامه زمان‌بندی متناسب با پیچیدگی و حجم پروژه

۵-۳ بررسی برنامه زمان‌بندی (مبنا) توسط کارفرما

۶- مناقصات و انواع آن

۷- دفتر فنی پیمانکار در کارگاه

۷-۱ دفتر فنی پروژه‌های عمرانی و وظایف آن

۷-۱-۱ نفرات کلیدی و شرح وظایف دفتر فنی

۷-۱-۲ اقدامات پیمانکار برای شرکت در مناقصه

۷-۱-۳ تنظیم و به هنگام سازی نمودار سازمانی و نیروهای اجرایی

۷-۱-۴ مدیریّت پروژه

۷-۱-۵ شرح وظایف مدیر پروژه (در پروژه‌های بزرگ)

۷-۱-۶ شرح وظایف رئیس کارگاه

۷-۱-۷ خلاصه شرح وظایف معاون فنی و اجرائی

۷-۱-۸ خلاصه شرح وظایف مهندسین اجرا

۷-۱-۹ خلاصه وظایف مسئول کنترل پروژه

منابع و مآخذ